Trải nghiệm bữa tiệc âm nhạc lớn nhất Nhật Bản Awa Odori – Khám phá những cảnh đẹp và âm thanh rực rỡ

Nhắc đến những niềm tự hào trong văn hoá truyền thống của Nhật Bản thì không thể bỏ qua lễ hội Awa Odori – lễ hội múa truyền thống của Tokushima. Khi chiêm ngưỡng quang cảnh của Lễ hội Awa Odori, chúng ta không chỉ say sưa trước vẻ đẹp và sự phấn khích của nó mà còn có cơ hội chiêm nghiệm về truyền thống và lịch sử hàng thế kỷ đã hình thành nên dấu ấn văn hóa đáng chú ý này. Trong nhịp điệu vượt thời gian và những điệu nhảy vui tươi, chúng ta tìm thấy sự tôn vinh cuộc sống – một minh chứng cho sức mạnh lâu dài của văn hóa trong việc đoàn kết và truyền cảm hứng cho tất cả người dân xứ sở Phù Tang. 

Lễ hội Awa Odori – Nhiều thế kỷ của niềm vui và truyền thống ở Nhật Bản 

Khu vực trung tâm tỉnh Tokushima trên đảo Shikoku, Nhật Bản, có một nền văn hóa xa hoa đã làm say đắm trái tim và khối óc của không biết bao con người trong suốt nhiều thế kỷ – Lễ hội Awa Odori (阿波おどり). Lễ kỷ niệm khiêu vũ và âm nhạc sôi động này là minh chứng cho di sản văn hóa phong phú của Nhật Bản cũng như tinh thần vui vẻ và tình bạn lâu dài mà người dân trên khắp đất nước đang cố gắng gìn giữ và lưu truyền. 

Nguồn gốc của Lễ hội Awa Odori bắt nguồn từ thời Edo (1603 – 1868), thời kỳ văn hóa và nghệ thuật hưng thịnh nhất ở Nhật Bản. Truyền thuyết kể rằng lễ hội bắt nguồn từ việc người dân vui mừng tổ chức tiệc để ăn mừng sau một vụ thu hoạch thành công, người dân địa phương hoà vào lễ hội với những điệu nhảy múa trên đường phố theo nhịp trống và sáo, bày tỏ lòng biết ơn của họ đối với các vị thần vì mùa màng bội thu. 

Theo thời gian, lễ hội đã phát triển thành một nét văn hoá hoành tráng, thú vị và thu hút những người tham gia và khán giả đón xem từ khắp mọi miền đất nước. Lễ hội Awa Odori càng trở nên phổ biến hơn trong thời kỳ Minh Trị (1868 – 1912) khi nó trở thành một sự kiện thường niên, khẳng định dấu ấn văn hoá vững chắc là một trong những lễ hội mùa hè được yêu thích nhất ở Nhật Bản. 

Lễ hội Awa Odori nổi bật bởi phong cách nhảy múa độc đáo đặc trưng bởi các chuyển động nhịp nhàng, động tác chân phức tạp và trang phục truyền thống đầy màu sắc được gọi là “happi” và “yukata”. Bản thân điệu múa là một màn trình diễn đầy mê hoặc của các bước và cử chỉ phối hợp, kèm theo nhịp trống, shamisen (nhạc cụ ba dây) và sáo trúc truyền cảm. Một trong những nét đặc trưng mang tính biểu tượng nhất của Lễ hội Awa Odori là lễ rước múa đặc biệt được gọi là “ren”, trong đó các nhóm vũ công, do các nhạc sĩ dẫn đầu sẽ diễu hành đi qua các đường phố trong một cảnh tượng được dàn dựng, chuẩn bị cực kỳ công phu. Khi chiêm ngưỡng những màn diễu hành này chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được nguồn năng lượng và sự nhiệt huyết của người Nhật dành cho nét truyền thống thú vị này. Đường phố trở nên sống động với âm thanh của tiếng cười, tiếng hò reo và những bài hát dân gian truyền thống, tạo nên một bầu không khí sôi động không khác gì những ngày lễ tết. 

Lễ hội truyền thống diễn ra vào mùa Obon, thời điểm người Nhật tôn vinh linh hồn tổ tiên. Các gia đình đoàn tụ và cộng đồng cùng nhau tôn vinh cuộc sống và những di sản đã được lưu truyền qua thời gian. Vì vậy, lễ hội Awa Odori không chỉ thể hiện niềm tự hào văn hóa mà còn nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết và thân thuộc giữa những người tham gia cũng như cả những du khách đang chiêm ngưỡng nó. 

Trong suốt lịch sử lâu dài của mình, Lễ hội Awa Odori đã vượt qua nhiều thử thách từ chiến tranh, thiên tai đến những thay đổi của chế độ xã hội. Vượt qua và lên trên tất cả, lễ hội Awa Odori đã tồn tại, phát triển và thích nghi với những thay đổi trong khi vẫn trung thành với cội nguồn văn hóa của mình. Ngày nay, lễ hội múa truyền thống Nhật Bản này chính là biểu tượng của sự kiên cường và tính liên tục, một minh chứng cho tinh thần bền bỉ của người dân Tokushima và cộng đồng người Nhật đang ngày một lớn mạnh hơn. 

Trong những năm gần đây, Lễ hội Awa Odori đã được quốc tế công nhận, thu hút khách du lịch và những người đam mê từ khắp nơi trên thế giới. Những màn trình diễn hấp dẫn và bầu không khí sôi động tiếp tục thu hút khán giả, vượt qua ranh giới văn hóa và lan tỏa niềm vui cho tất cả những ai tham gia lễ hội. 

Dấu ấn và những nét độc đáo chỉ có ở lễ hội Awa Odori 

Awa Odori của Tokushima là lễ hội khiêu vũ nổi tiếng nhất được tổ chức trên khắp Nhật Bản trong mùa Obon vào giữa tháng 8. Awa là tên cũ của tỉnh Tokushima trong khi Odori có nghĩa là khiêu vũ. Từ ngày 12 đến ngày 15 tháng 8 hàng năm, hàng nghìn khán giả và vũ công đến Tokushima để xem “Vũ điệu của kẻ ngốc” có nguồn gốc từ 400 năm trước. Biệt danh bắt nguồn từ lời bài hát khiêu vũ thông thường: “Những kẻ ngốc nhảy và những kẻ ngốc xem, nếu cả hai đều là những kẻ ngốc, bạn cũng có thể nhảy”. 

1. Điệu múa nổi tiếng và lâu đời nhất của tuần lễ Obon

Hàng thế kỷ qua, Bon Odori (múa) là sự kết hợp vui tươi giữa âm thanh, những bước nhảy và dấu ấn truyền thống. Trong số các điệu nhảy được biểu diễn trên khắp Nhật Bản vào giữa tuần lễ Obon của những ngày giữa tháng 8, ngày lễ gia đình cũng đánh dấu sự đoàn tụ của gia đình với tổ tiên, nguồn cội, thì Awa Odori hàng năm ở Tokushima là sự kiện nhảy múa Obon nổi tiếng nhất, lâu đời nhất và lớn nhất tại xứ sở Phù Tang. Được gọi là Awa để vinh danh tỉnh phong kiến ​​đã trở thành tỉnh Tokushima, bữa tiệc kéo dài bốn ngày trên đảo Shikoku và thu hút hơn một triệu khán giả và hàng nghìn vũ công biểu diễn trong các đoàn kịch, được gọi là “ren”. Để có tầm nhìn đẹp nhất, hãy ngồi ở enbujo (khán đài dành cho khán giả) trên cao tại một trong những sự kiện bán vé hàng đêm. 

2. Ngỡ ngàng trước những chiếc mũ kỳ ảo của ona adori 

Trong số những nghệ sĩ biểu diễn Awa Odori thì thanh lịch nhất là các đoàn ona adori (vũ điệu của phụ nữ) đội những chiếc amigasa (mũ bện) hình quạt. Những chiếc mũ này thường được làm từ rơm dày, cói giống sậy, vỏ cây bách Nhật Bản và tre tước, chiếc mũ truyền thống là một phụ kiện đa năng. Với vành amigasa rộng, tròn có thể dễ dàng gấp lại và có thể tạo góc cạnh để chắn tia nắng hoặc che mặt cho người đội nó. Trong lịch sử, amigasa là một chiếc mũ mà các ninja rất yêu thích, những người này sẽ che giấu vũ khí và tài liệu cũng như ngụy trang danh tính dưới vành mũ rộng này. Vào đầu giờ tối, hãy tản bộ vào trung tâm thành phố cùng những nghệ sĩ mặc trang phục amigasa đang tiến đến buổi biểu diễn chính của đêm. 

Để có được hình chiếc quạt đặc trưng của amigasa (mũ rơm), những người biểu diễn ona adori trước tiên phải búi tóc chặt trên đỉnh đầu. Tiếp theo, họ đặt một chiếc đế hình lều (thường được làm từ Styrofoam phủ một tấm thảm cao su) gọi là kasa makura (dịch theo nghĩa đen là “gối ô”) trên búi tóc. Sau đó, chiếc mũ rơm được gấp thành hình quạt và đặt trên kasa makura để giữ chặt amigasa tại chỗ. Đồ trang trí trên tóc, chẳng hạn như hình con sao biển, giúp làm cho kasa makura ít lộ liễu hơn bằng cách thu hút sự chú ý khỏi mặt dưới của mũ. 

3. Choáng ngợp trước điệu nhảy ấn tượng với otoko odori

Lễ rước Awa Odori được thực hiện theo nhịp điệu vui vẻ, nhịp đôi. Âm thanh có nhịp độ cao tạo nên một màn trình diễn rực rỡ của các động tác được dàn dựng: hoang dã và tràn đầy năng lượng trong otoko odori (điệu nhảy của nam giới), và thanh lịch và chính xác của các nhóm onna odori. Mỗi “ren” thực hiện động tác xoay riêng trên các bước cơ bản của Awa Odori. Đối với nam giới, yêu cầu cúi thấp người, giơ hai tay lên trên vai và xoay bàn chân qua lại. Một hoặc nhiều vũ công trong mỗi “ren” mang một takahari (đèn lồng giấy) trên cao. Trong các điệu múa nam, những chiếc đèn lồng đôi khi được vung vẩy điên cuồng, tạo nên những vòng xoáy ánh sáng đầy mê hoặc. 

4. Trải nghiệm tinh thần tràn đầy năng lượng 

Cùng với “ren” của nam, nữ, và đồng đội, đám rước Awa Odori còn có các nhóm phụ nữ trẻ biểu diễn một phiên bản của điệu nhảy náo nhiệt theo phong cách nam giới. Mặc áo khoác happi ngắn và quần đùi tương tự như nam giới, các vũ công trẻ hơi cúi người xuống và ngồi xổm thấp xuống đất trong khi vẫy nhẹ những chiếc uchiwa (quạt) màu sắc rực rỡ trên đầu. Các thiếu nữ đi tất cotton đế cao su, xẻ mũi, gọi là tabi, không mang dép hoặc giày. Những đôi giày thiết thực mang lại cho vũ công sự ổn định và khả năng kiểm soát tốt hơn khi họ bước dọc theo tuyến đường rước kiệu. 

5. Di chuyển theo nhịp điệu nhạc cụ truyền thống

Mỗi “ren” Awa Odori được đi kèm với một narimono, hay ban nhạc sống, trong đó các nhạc sĩ chơi các nhạc cụ truyền thống, chẳng hạn như shamisen (ba dây, đàn luýt), yokobue (sáo trúc), kane (chuông) và taiko (trống). Các nhóm nhảy nam thường bao gồm những người chơi o-daiko (một loại trống lớn, ồn ào). Những nghệ sĩ biểu diễn năng động này tiếp thêm năng lượng cho đám đông bằng những màn độc tấu trống hoang dã với những chuyển động cơ thể và cánh tay múa điên cuồng. Khán giả được khuyến khích tham gia bằng cách hô vang bài hát truyền thống của Awa Odori, Awa Yoshikono, với lời bài hát tạm dịch có nghĩa là “Kẻ ngốc nhảy múa và kẻ ngốc xem. Nếu cả hai đều là những kẻ ngốc thì bạn cũng có thể nhảy.” 

6. Xem nghệ thuật gõ ngón chân 

Hãy lắng nghe tiếng gõ lách cách của các nhóm ona adori có thành viên đi dép gỗ màu đen hoặc geta với quai sọc kẹo mía. Geta, được mang bên ngoài những đôi tất màu trắng, xẻ mũi, trông hơi giống những chiếc bàn nhỏ có hai chân đỡ bệ trung tâm. Thiết kế giống như chiếc bàn giúp các vũ công nữ đứng vững trên đầu ngón chân, đó là cách thực hiện điệu nhảy ona adori thanh lịch. Một số geta có một dải cao su ở đầu ngón chân và ở dưới cùng của hai chân hoặc giá đỡ để giúp vũ công không bị trượt và bảo vệ sàn sân khấu bằng gỗ khỏi bị lõm và trầy xước. 

7. Tham dự chương trình hoành tráng trước lễ hội Awa Odori

Đối với các thành viên “ren”, chẳng hạn như Naomi Kagami, việc tham gia Awa Odori thường đòi hỏi phải luyện tập quanh năm. Các nhóm nhảy từ khắp Nhật Bản và trên thế giới đăng ký tham gia lễ hội Tokushima. Hãy đến vào đêm trước khi sự kiện chính thức bắt đầu để xem màn biểu diễn trên sân khấu Zenyasai (“đêm trước lễ hội”) mang tính biểu tượng với sự góp mặt của khoảng 30 nghệ sĩ hàng đầu của khu vực. Chương trình kéo dài hai giờ là sự thử nghiệm những gì hay nhất của Awa Odori trên một sân khấu. Trong khi Zenyasai và các đám rước bán vé hàng đêm được dành riêng cho các đoàn múa đã đăng ký, thì bất kỳ ai cũng có thể tham gia một lớp học khiêu vũ miễn phí và tham gia Niwaka, hoặc, tham gia thông qua “Ren”. 

8. Chiêm ngưỡng gu thời trang tinh tế 

Các thành viên của cùng một đoàn múa Awa Odori mặc quần áo, phụ kiện và kiểu tóc giống hệt nhau, tạo nên vẻ độc đáo cho mỗi “ren”. Tên của “ren” thường được in nhiều lần trên trang phục. Hãy quan sát kỹ khi các đoàn ona adori, hay đoàn kịch chỉ dành cho phụ nữ, tiến hành để xem yukata ngắn (kimono mùa hè) và các trang phục truyền thống khác tạo nên bộ đồng phục tinh tế của các vũ công. Trong số những chi tiết có thể dễ dàng nhìn thấy từ phía sau là một chiếc obi (khăn thắt lưng rộng) được thắt nút phức tạp ở thắt lưng; một uchiwa (quạt), thường mang tên của “ren”; và một inrou (hộp nhỏ) bằng gỗ gắn vào obijime (dây trang trí) buộc quanh obi. 

9. Tận hưởng trọn vẹn cảm giác vui tươi mùa lễ hội 

Khung cảnh và âm thanh của lễ hội Awa Odori truyền vào trung tâm thành phố Tokushima một không khí lễ hội. Một số đường phố bị cấm phương tiện giao thông trong thời gian diễn ra sự kiện, giúp khán giả và người biểu diễn dễ dàng đi dạo giữa các địa điểm. Đi bộ cũng là cách tốt nhất để có cái nhìn cận cảnh hơn về các vũ công. Du khách có thể xem các vũ công nghiệp dư và trẻ em địa phương tập luyện và nhảy múa trong các công viên thành phố và nếm thử các món ăn địa phương tại yatai (quầy bán đồ ăn di động) dựng trên đường phố, đặc biệt là xung quanh Đền Hikawa. Ngoài những người bán thức ăn đường phố, nhiều doanh nghiệp còn dựng những quầy nhỏ bên ngoài cửa hàng của họ để bán đồ ăn và đồ uống trong dịp Awa Odori. 

Lễ hội Awa Odori 2024 có gì đặc biệt không? 

Cũng như mọi năm, vào giữa tháng 8 năm 2024, Lễ hội Awa Odori sẽ diễn ra tại Tokushima, Shikoku. Lễ hội sẽ kéo dài 4 dài trong mùa hè này để tạo cơ hội tuyệt vời nhất cho người dân tận hưởng và du khách ghé thăm mùa lễ hội. Không chỉ là điểm thu hút địa phương duy nhất, Awa Odori là sự kiện nổi tiếng nhất của tỉnh, thu hút gần 1,5 triệu khách du lịch mỗi năm từ ngày 12 đến ngày 15 tháng 8. Sự kiện này là lễ hội khiêu vũ lớn nhất ở Nhật Bản, suốt buổi lễ kỷ niệm là câu chuyện của các món ăn, trang phục truyền thống và điệu nhảy truyền thống hàng thế kỷ của xứ sở Phù Tang. 

Lễ hội này dường như đã bắt nguồn từ hàng trăm năm trước khi trở nên phổ biến như hiện tại, nhưng nó đã bùng nổ vào thế kỷ XVI khi kỷ niệm ngày khai trương Lâu đài Tokushima có sự xuất hiện của Awa Odori. Điệu nhảy đặc trưng của nó được cho là lấy cảm hứng từ điệu nhảy say rượu mà người dân địa phương tham gia trong khi những người khác chơi những bản nhạc đơn giản, nhịp nhàng, kèm theo lời bài hát ngẫu hứng. Sự phổ biến của lễ hội khiến chính phủ phải giới hạn thời gian diễn ra trong 4 ngày và hạn chế các địa điểm (chẳng hạn như đền thờ) mà mọi người được phép tổ chức tiệc tùng.

Khi lễ hội được hồi sinh vào những năm 1920 sau khi biến mất nửa thế kỷ do những thay đổi xảy ra ở Nhật Bản với thời kỳ Minh Trị Duy tân, Awa Odori vẫn không mất đi vẻ hào nhoáng hay sức hấp dẫn văn hóa. Du khách có thể thưởng thức và so sánh sự khác biệt giữa các chương trình biểu diễn và khiêu vũ vào ban ngày và ban đêm. Lễ hội mỗi ngày đều kết thúc vào đêm khuya, nhưng đó chưa phải là lúc bữa tiệc kết thúc. Trên thực tế, việc mọi người đi chơi lâu hơn, thậm chí cho đến sáng, khiêu vũ, uống rượu là điều rất bình thường, đúng với tinh thần say xỉn, vui vẻ, vô tư đã có từ hàng trăm năm trước, khi Awa Odori mới ra đời. 

Nếu bạn có cơ hội tham gia Awa Odori, bạn sẽ ngạc nhiên trước cách tổ chức lễ hội đã tạo ra rất nhiều sự kiện trong đó. Hàng loạt món ăn truyền thống, khu vực cho du khách nhảy múa, cuộc diễu hành hoành tráng của nhiều nhóm nhảy từ những nhóm chuyên nghiệp được các công ty lớn tài trợ (chủ yếu là các thương hiệu bán rượu) đến những nhóm nghiệp dư địa phương. Tuy nhiên, điều có thể vui hơn nữa là bữa tiệc sẽ tiếp tục diễn ra sôi nổi sau khi lễ hội chính thức kết thúc, với mọi người ở mọi lứa tuổi và quốc gia cùng uống rượu (vui lòng uống vừa phải), khiêu vũ và giao lưu. 

Tokushima thường không phải là địa điểm du lịch đối với nhiều người nước ngoài, nhưng nhờ lễ hội Awa Odori, Tokushima đã được nhiều du khách biết đến để có thể trải nghiệm những ngày tuyệt vời nhất của Nhật Bản. Đây không chỉ là trải nghiệm về một lễ hội mà còn là cách để bạn hiểu rõ nhất về văn hoá, truyền thống và con người Nhật Bản từ lâu đời.