Trận động đất lớn xảy ra ngay dịp đầu năm mới 2024 ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Trong bối cảnh đồng yên Nhật vẫn chưa thật sự hồi phục, nhiều người quan tâm đến đồng yên đặt ra câu hỏi liệu tỷ giá yên Nhật sau trận động đất 2024 có thể khá hơn không hay sẽ chịu ảnh hưởng như thế nào?
Mục lục
“Khủng hoảng đầu cơ” của đồng Yên sau thiên tai đã không còn như trước
Tình hình tỷ giá Yên Nhật sau thiên tai trong quá khứ
Đồng tiền Nhật chịu áp lực từ kỳ vọng lãi suất cao hơn của các nhà đầu tư. Đồng yên thường tăng giá sau các thảm họa và khủng hoảng địa chính trị trong quá khứ, nhưng điều đó đã không xảy ra sau trận động đất ngày 1 tháng 1 ở Nhật Bản. Đồng tiền Nhật Bản chạm mức thấp nhất trong khoảng hai tuần ở mức 144 yên/1 USD vào thứ Năm vừa rồi. Nó đã suy yếu khoảng 3 yên kể từ cuối năm 2023.
Thường sau những trận động đất ở Nhật Bản, tỷ giá đồng yên sẽ tăng vọt. Điển hình như sau trận động đất ở Kobe vào tháng 1 năm 1995, đồng yên đã tăng khoảng 18 yên trong khoảng ba tháng. Vào tháng 4 năm đó, đồng yên chạm mức cao nhất mọi thời đại. Hay ngay sau trận động đất và sóng thần ngày 11 tháng 3 năm 2011, đồng tiền này đã đạt mức 76 yên/1 USD, mức cao nhất trong thời kỳ hậu chiến. Sau trận động đất Fukushima năm 2011, do suy đoán rằng các công ty Nhật Bản sẽ chuyển tài sản nước ngoài về nước để xây dựng lại khu vực bị ảnh hưởng, đã khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản và các cơ quan quản lý Các nước G7 can thiệp vào nhằm cố gắng ngăn chặn đà tăng giá của đồng yên. Đồng tiền tiếp tục chạm mức thấp 75 yên/1 USD vào tháng 10 năm 2011, thiết lập mức cao mới trong mọi thời đại.
Tình hình tỷ giá Yên Nhật sau những sự kiện biến động của thế giới
Trong cả hai trường hợp, thị trường ngoại hối đều phản ứng khi các công ty Nhật Bản chuyển tài sản về nước. Các công ty bảo hiểm tai nạn sẽ phải tìm cách mua yên, để chuyển đổi một phần tài sản ngoại tệ thành đồng yên, thanh toán các yêu cầu bồi thường thiệt hại. Không những vậy, các sự kiện biến động về chính trị cũng khiến đồng yên tăng mạnh, chẳng hạn như vụ tấn công ngày 11/9 ở Mỹ hay vụ phóng tên lửa của Triều Tiên. Mặc dù không cần đổi yên để đền bù tổn thất như khi Nhật Bản gặp thiên tai. Tuy nhiên, từ trước đến nay, Yên Nhật vẫn là nơi trú ẩn an toàn của các nhà đầu tư thế giới. Do đó, khi những sự kiện bất ổn về chính trị có thể ảnh hưởng đến tỷ giá USD, hoặc các loại tiền tệ khác, nhà đầu tư sẽ ưu tiên đầu cơ Yên Nhật, khiến đồng tiền này tăng giá mỗi khi xảy ra chiến sự, hoặc bất ổn kinh tế.
Tỷ giá yên Nhật sau trận động đất 2024
Nhưng trong những ngày sau trận động đất chết người xảy ra ở Bán đảo Noto vào ngày 1 tháng 1 năm nay, không những không tăng, mà ngược lại, đồng yên đã mất giá. Vào tháng 12, ngày càng có nhiều kỳ vọng rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sẽ chấm dứt chính sách lãi suất âm trong nửa đầu năm 2024. Nhưng giờ đây, một số người cho rằng thảm họa động đất càng khiến triển vọng đó ít xảy ra hơn. Teppei Ino tại Ngân hàng MUFG cho biết: “BOJ có thể bỏ lỡ cơ hội bình thường hóa chính sách tiền tệ nếu việc cắt giảm lãi suất bắt đầu một cách nghiêm túc ở các quốc gia khác”.
Việc Nga xâm chiếm Ukraine vào tháng 2 năm 2022, đồng Yên đã không còn là chỗ trú ẩn của các nhà đầu tư trên thế giới bởi giá tài nguyên và lãi suất thấp của Nhật Bản. Điều này càng góp phần làm đồng yên mất giá.
Đồng yên tiếp tục đối mặt với áp lực giảm giá, với sự chênh lệch tuyệt đối giữa lãi suất chính sách của Nhật Bản và Mỹ hiện vượt quá 5 điểm phần trăm. Theo dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ, các vị thế bán ròng đồng yên so với đồng đô la của các nhà giao dịch đầu cơ đứng ở mức 56.000 trong tuần cuối cùng của tháng 12, chưa bằng một nửa con số vào giữa tháng 11. Điều này có nghĩa là có nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm chênh lệch lãi suất và hoạt động giao dịch đầu cơ, đang góp phần gây áp lực giảm giá đối với đồng yên Nhật. Và các nhà đầu cơ có thể lợi dụng tình huống này để tiếp tục đặt cược vào đồng yên.
Thị trường chứng khoán Nhật sau trận động đất đầu năm 2024
Thị trường chứng khoán Nhật Bản giảm mạnh vào sáng thứ Năm khi bắt đầu giao dịch lại những phiên đầu tiên sau kỳ nghỉ năm mới, dẫn đầu là các công ty điện lực thua lỗ sau trận động xảy ra ở miền trung Nhật Bản.
Chỉ số Nikkei Stock Average đã giảm 770,99 điểm xuống mức 32.693,18 (tương đương giảm 2,3%) trong phiên giao dịch buổi sáng. Chỉ số giá chứng khoán Tokyo đã giảm 1,3% xuống 2.335,58. Trong khi, cổ phiếu ngành có diễn biến xấu nhất trong thị trường, thì cổ phiếu xây dựng tăng điểm trong phiên giao dịch buổi sáng của ngày giao dịch đầu tiên trong năm.
Ngành điện lực
Yunosuke Ikeda, chiến lược gia về vốn cổ phần và người đứng đầu chiến lược vĩ mô tại Nomura, cho biết: “TEPCO (Công ty Điện lực Tokyo) và các công ty điện lực nhỏ hơn lo ngại về việc kéo dài thời gian kiểm tra các nhà máy điện hạt nhân”. Trên thực tế, cổ phiếu của Công ty Điện lực Tokyo giảm 8% và của Công ty điện lực Hokuriku giảm 7,9%.
Ngành Hàng không
Japan Airlines đã giảm 2,5% trong phiên giao dịch buổi sáng, sau khi công ty cho biết rằng họ dự kiến sẽ lỗ 15 tỷ yên (104,6 triệu USD) do vụ va chạm tại sân bay Haneda của Tokyo hôm ngày 2/1, liên quan đến một máy bay chở khách JAL và một máy bay Cảnh sát biển Nhật Bản. Cổ phiếu JAL sau đó đã tăng cao hơn so với thời điểm đóng cửa phiên trước do công ty tuyên bố rằng chiếc Airbus A350-900 bốc cháy trong vụ tai nạn đường băng sẽ được bảo hiểm chi trả.
Ngành Xây dựng
Ikeda cho biết, lĩnh vực xây dựng đã đạt được kết quả hoạt động vượt bậc, khi các nhà đầu tư đang tìm kiếm các nỗ lực phục hồi đang được tiến hành ở quận Ishikawa ở miền trung Nhật Bản, nơi bị ảnh hưởng bởi trận động đất mạnh 7,6 độ richter vào ngày đầu năm mới. Kajima đã tăng 5,8% vào sáng thứ Năm, Taisei đã tăng 4,8% và Công ty TNHH Máy xây dựng Hitachi đã tăng 4,5%.
Ngành Logistics
Ikeda cho biết bài học rút ra của anh sau thảm họa thiên nhiên là “khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng Nhật Bản”. Trước đây, “Khi một trận động đất xảy ra, sẽ có những tác động lan tỏa đến các doanh nghiệp và chuỗi cung ứng liên quan”, nhưng “Lần này, không có nhiều nhà máy lớn xung quanh Wajima, vì vậy tôi nghĩ tác động đến chuỗi cung ứng có vẻ không nghiêm trọng lắm”, Ikeda chia sẻ.
Đồng yên đã được giao dịch trong phạm vi 143 yên/1 USD ngay sau trận động đất. Masafumi Yamamoto – chiến lược gia tiền tệ tại Mizuho và Masayoshi Mihara – nhà phân tích thị trường, cho biết trong một báo cáo hôm thứ Năm rằng “có kỳ vọng rằng tốc độ thắt chặt tiền tệ sẽ chậm lại” sau trận động đất. Ngân hàng Nhật Bản ngày càng có vẻ khó có thể chấm dứt chính sách lãi suất âm trong tháng này để tránh làm đồng yên suy yếu hơn nữa khi đất nước này đang quay cuồng vì thảm họa thiên nhiên.
Ý kiến