Gần 31.200 mét khối nước thải phóng xạ đã qua xử lý đã được Nhật Bản xả thải ra biển Đông vào ngày 24/8/2023 vừa qua. Công ty Điện lực Tokyo đã bắt đầu xả nước đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima Daiichi ra Thái Bình Dương. Việc xả thải dự kiến sẽ tiếp tục trong khoảng 30 năm khi chính phủ và công ty điện lực ngừng hoạt động nhà máy. Đây là động thái được Nhật Bản tiến hành trong sự quan ngại của nhiều quốc gia láng giềng. Để đối phó với những rủi ro có thể xảy ra với nước thải phóng xạ, dưới đây là những điều bạn cần biết để đảm bảo đủ thông tin và có tâm lý vững vàng.
Mục lục
- Nước thải của nhà máy phóng xạ đã qua xử lý sẽ được thải ra như thế nào?
- Nước xả ra sẽ an toàn đến mức nào?
- Tại sao Nhật Bản lại quyết định thực hiện xả nước thải phóng xạ vào thời điểm này?
- Ngành thủy sản và các nước lân cận có bị ảnh hưởng?
- Cho đến nay các doanh nghiệp đã bị ảnh hưởng như thế nào và biện pháp khắc phục nào sẽ được thực hiện?
Nước thải của nhà máy phóng xạ đã qua xử lý sẽ được thải ra như thế nào?
TEPCO cho biết họ sẽ “bắt đầu thận trọng với từng lượng xả nhỏ” và sẽ sử dụng quy trình hai bước. Đầu tiên, các chuyên gia của nhà máy sẽ pha loãng 1 mét khối nước đã qua xử lý với nước biển và đo nồng độ tritium, một đồng vị phóng xạ của hydro. Sau khi mức được xác nhận là thấp hơn mức quy định của chính phủ, TEPCO sẽ “cẩn thận” xả nước ra khu vực biển Thái Bình Dương.
Trong năm tài chính đến hết tháng 3 năm 2024, các nhà điều hành của Nhật Bản có kế hoạch xả 31.200 mét khối nước, hay 2,3% trong tổng số khoảng 1,34 triệu mét khối (tương đương với kích thước của Tokyo Dome) được lưu trữ trong hơn 1.000 bể chứa tại nhà máy Fukushima. Tính toán lượng nước thải vẫn thải ra hàng ngày tại địa điểm này, TEPCO ước tính đến cuối năm nay họ sẽ có ít hơn 10 bể chứa.
Các nhà điều hành sẽ công bố kế hoạch xả thải cho năm tài chính tiếp theo vào tháng 3.
Nước xả ra sẽ an toàn đến mức nào?
Nước này được sử dụng để làm mát các mảnh vụn có tính phóng xạ cao bị mắc kẹt bên trong các lò phản ứng hạt nhân của nhà máy bị hư hại sau trận động đất và sóng thần gây ra hiện tượng tan chảy vào tháng 3 năm 2011. Nó đã được xử lý để loại bỏ các chất phóng xạ xuống dưới mức quy định của chính phủ ngoại trừ tritium.
Sau quyết định của nội các vào năm 2021 về việc xả nước ra biển, chính phủ Nhật Bản đã yêu cầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đánh giá tính an toàn của kế hoạch của mình. Vào tháng 7, IAEA đã bật đèn xanh cho đề xuất này trong một báo cáo cuối cùng, kết luận việc xả nước sẽ có tác động phóng xạ “không đáng kể” đối với con người và môi trường.
Tại sao Nhật Bản lại quyết định thực hiện xả nước thải phóng xạ vào thời điểm này?
Các bể chứa nước dùng để chứa nước hiện đã đạt 98% công suất và dự kiến sẽ đạt giới hạn vào đầu tháng Hai năm sau. TEPCO nhấn mạnh rằng các bể chứa đang chiếm quá nhiều không gian, không còn chỗ để xây dựng các cơ sở khác hoặc lắp đặt các thiết bị cần thiết để tiến hành kế hoạch ngừng hoạt động.
Chính phủ ban đầu hy vọng sẽ xả nước sớm nhất là vào mùa xuân năm nay, nhưng kế hoạch đó đã bị đẩy lùi do Tokyo phải vật lộn để giành được sự ủng hộ từ cộng đồng quốc tế. Các cộng đồng ngư dân cũng yêu cầu thời điểm bắt đầu thả cá không trùng với thời điểm bắt đầu mùa đánh bắt cá đáy xa bờ vào tháng 9.
Ngành thủy sản và các nước lân cận có bị ảnh hưởng?
Cộng đồng nghề hải sản tiếp tục phản đối kế hoạch này với lý do có nguy cơ gây thiệt hại về danh tiếng hải sản và nguồn nguyên liệu thực phẩm mà họ cung cấp ra thị trường. Quyết định này được đưa ra bất chấp chính phủ và TEPCO hứa hẹn trong một tuyên bố năm 2015 rằng “sẽ không có hành động nào được thực hiện nếu không có sự hiểu biết của tất cả các bên liên quan”. Nhiều người trong ngành đánh bắt cá cảm thấy lời hứa này đã không được thực hiện.
Thủ tướng Fumio Kishida trong một phát biểu trước đó đã cho biết “các bên liên quan đã thể hiện mức độ hiểu biết nhất định” đối với kế hoạch này nhưng “việc tiếp tục liên lạc là rất quan trọng”. Junichi Matsumoto, giám đốc quản lý nước đã qua xử lý của TEPCO, nói với các phóng viên rằng công ty “sẽ tôn trọng và tiếp tục tôn trọng” lời hứa.
Nhật Bản nhận được nhiều phản ứng trái chiều của các nước láng giềng. Chính phủ Hàn Quốc đã có phát biểu cho biết họ thấy không có vấn đề khoa học nào với kế hoạch của Nhật Bản nhưng nhấn mạnh rằng nước này không nhất thiết phải ủng hộ kế hoạch này. Tại Trung Quốc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Vương Văn Bân nói với các phóng viên hôm thứ Ba rằng “Trung Quốc thực sự quan ngại và phản đối mạnh mẽ điều này. Chúng tôi đã đưa ra những động thái nghiêm túc (phản đối ngoại giao) đối với Nhật Bản.”
Thủ tướng Quần đảo Cook Mark Brown, chủ tịch liên minh gồm 18 quốc gia Thái Bình Dương, cho biết trong một tuyên bố rằng “vẫn còn những quan điểm và phản ứng khác nhau” trong khu vực và ông “cam kết duy trì đối thoại liên tục với Chính phủ Nhật Bản”. Người phát ngôn của văn phòng thủ tướng Quần đảo Solomon nói với Nikkei rằng quốc gia này “vẫn phản đối” việc xả nước thải phóng xạ.
Cho đến nay các doanh nghiệp đã bị ảnh hưởng như thế nào và biện pháp khắc phục nào sẽ được thực hiện?
Bất chấp sự trấn an của chính phủ Nhật Bản và IAEA, những thiệt hại về mặt danh tiếng vẫn đang được báo cáo ngày một gia tăng. Tại quận Miyagi, phía bắc Fukushima, một số mặt hàng hải sản đang giảm giá và mất đi giá trị thương mại ở nước ngoài khi Trung Quốc và Hồng Kông chuyển sang tăng cường lệnh cấm nhập khẩu. Các chủ nhà hàng Nhật Bản ở hai khu vực này đã báo cáo những khó khăn trong việc thu mua cá tươi Nhật Bản dùng trong các món ăn đặc trưng.
Chính phủ Nhật Bản đang đưa ra mức bồi thường trị giá 80 tỷ yên (550 triệu USD) cho những người trong ngành đánh cá bị ảnh hưởng bởi thiệt hại về danh tiếng. TEPCO đang cung cấp một hệ thống bồi thường tương tự cho những người bị ảnh hưởng nặng nề.
Dù có nhiều chính sách được đưa ra nhằm thuyết phục, hỗ trợ người dân và các nước lân cận nhưng việc xả nước thải phóng xạ vẫn để lại nhiều quan ngại với người dân cả trong và ngoài nước. Nước nhiễm phóng xạ và những tác động nặng nề với sức khoẻ con người là điều mà mọi người quan tâm trong thời điểm này.
Ý kiến