Weeaboo là gì? Weeaboo có xấu như mọi người vẫn nghĩ?

Văn hóa Nhật Bản thể hiện sự đa dạng một cách rõ ràng thông qua các khái niệm, từ ngữ dùng để chỉ các đối tượng khác nhau trong đời sống hàng ngày. Trong bài viết này, cùng JapanBiz tìm hiểu thêm về khái niệm weeaboo là gì để có thêm nhận định chính xác và các thông tin tổng quan hơn về thuật ngữ này.

Weeaboo là gì?

1. Khái niệm weeaboo

Weeaboo, trong tiếng Việt thường được đọc là wibu, dùng để chỉ những người ngoại quốc có sự say mê và tôn sùng quá mức với văn hóa anime, manga của Nhật. Bên cạnh hai hình thức giải trí nổi tiếng nhất của Nhật là anime và manga thì khái niệm weeaboo này cũng thường được sử dụng cho những loại hình văn hóa khác của Nhật dù nó không quá phổ biến. Chỉ cần bạn là một fan cứng, hâm mộ một cách cuồng nhiệt, thậm chí là thái quá các loại hình văn hóa Nhật Bản thì có thể hiểu là một weeaboo.

Khi mới ra đời, thuật ngữ này thường mang ý nghĩa miệt thị và chỉ trích của người đối diện với những ai say mê quá mức văn hóa Nhật Bản. Tuy nhiên, đến hiện tại mọi thứ đã dần trở nên phổ biến hơn và những sự khác biệt cũng đã dần dễ dàng được chấp nhận hơn thì weeaboo không còn quá xa lạ và không mang ý nghĩa chỉ trích nhiều. Dấu hiệu dễ nhận biết của các weeabu tiêu cực là sẵn sàng tranh cãi, công kích người khác để bảo vệ thứ mà mình yêu thích.

2. Nguồn gốc của weeaboo

Bắt đầu từ thế kỷ XVIII, văn hóa Nhật Bản đã dần có những bước du nhập vào với văn hóa phương Tây bằng hình ảnh của những chậu cây bonsai cực kỳ xinh đẹp và ấn tượng. Với “sản phẩm ra mắt” ấn tượng này, văn hóa Nhật Bản dần được người phương Tây chấp nhận và chú ý nhiều hơn. Khi văn hóa ngày càng đa dạng, người ta càng dành nhiều sự quan tâm và dần sùng bái nền văn hóa nước này, những người đó được gọi là “Japanophilia”.

Đến thế kỷ XXI khi mà làn sóng manga và anime của Nhật Bản đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia và chinh phục cả thế giới, làn sóng Japanophila càng trở nên dữ dội và nhiệt huyết hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, vì những khập khiễng của việc mới xuất hiện sự sùng bái này trên thế giới nên có nhiều người đánh giá sự hâm mộ này khá lố bịch và thậm chí khó chịu. Từ đó từ “wanpanese” ra đời là kết quả việc rút gọn từ “white Japanese” (Nhật da trắng) hoặc “wannabe Japanese” (kẻ học đòi người Nhật).

Cách gọi này đã tạo nên những làn sóng tranh cãi dữ dội trong cộng đồng những người đam mê truyện manga và anime. Họ cảm thấy bị xúc phạm và cho rằng những người chỉ trích đang đánh giá sai về mình. Chính vì lẽ đó nên đại từ weeaboo đã ra đời để vẫn diễn tả được tâm lý cuồng nhiệt với anime, manga nhưng không khiến cho người nghe cảm thấy khó chịu nhờ giảm bớt sắc thái miệt thị trên từ ngữ.

Sự khác nhau giữa Otaku và Weeaboo

Có một số quan điểm nhầm lẫn cho rằng khái niệm weeaboo và otaku cũng tương tự nhau vì đều chỉ những người yêu thích truyện tranh và phim hoạt hình của Nhật. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở đối tượng được chỉ định. Nếu như weeaboo chỉ những người nước ngoài đam mê truyện tranh anime và manga thì otaku lại chỉ những đối tượng là người gốc Nhật Bản với cùng sở thích này. Với sự phân biệt này thì người Việt Nam yêu thích anime, manga cũng được xem là các weeaboo.

Đặc điểm nhận dạng các Otaku chính hiệu là những người Nhật cực kỳ say mê và yêu thích các câu chuyện cũng như thế giới trong truyện tranh, hoạt hình của Nhật. Họ có thể dành rất nhiều thời gian để tìm hiểu và sưu tập, đọc và xem manga, anime thâu đêm suốt sáng và nhớ rất sâu sắc các chi tiết có trong tác phẩm. Thậm chí có một số người còn tưởng tượng và nhập vai vào chính nhân vật đó với các biểu hiện và cách cư xử giống như nhân vật mà mình yêu thích.

Weeaboo tốt hay xấu?

Weeaboo trước khi được hiểu như một khái niệm xấu hay tốt thì cần hiểu là một cách để con người thể hiện sự yêu thích và đam mê của mình với văn hóa Nhật Bản. Đây được xem là một phong cách độc đáo và thể hiện nét cá tính rất riêng của người trẻ nước ngoài với manga và anime nước Nhật. Đây chắc chắn là một nét đẹp nếu mọi thứ được thể hiện ở một mức vừa phải và không quá si mê. Tuy nhiên, vấn đề tranh cãi xảy ra khi có nhiều người lại thể hiện sự yêu thích của mình một cách thái quá, thậm chí là bài trừ văn hóa quốc gia chỉ để bảo vệ cho niềm đam mê của mình.

Đối với nhiều người, weeaboo chỉ là những đối tượng còn trẻ tuổi hoặc các thanh thiếu niên đang thể hiện ước muốn và sự mộng mơ của bản thân mà thôi, nên sẽ không có gì đáng để chỉ trích. Một số khảo sát và phỏng vấn đã được thực hiện với người Nhật về thái độ của họ đối với weeaboo đã cho thấy rằng, đa phần người dân tin rằng đây chỉ là những đối tượng yêu thích và có mong muốn tìm hiểu, quan tâm đến văn hóa quốc gia. Đây là điều tốt và có thể phát huy nếu thể hiện ở mức độ vừa phải.

Tuy nhiên, việc một số weeaboo thể hiện sự cố chấp và cho rằng mình là duy nhất, là số một mới là lí do khiến nhiều người cảm thấy khó chịu và không thích các đối tượng này. Không khó để bạn bắt gặp các đối tượng sẵn sàng cho việc ném đá bất cứ ai đưa ra nhận xét trái ý về văn hóa đại chúng xứ Nhật và họ tôn thờ văn hóa Nhật Bản một cách quá mức, thậm chí là chê bai văn hóa dân tộc mình chỉ để bảo vệ thứ mà họ đeo đuổi.

Thực tế cho thấy không phải weeaboo nào cũng thể hiện những yếu tố tiêu cực này. Nhưng chính một số thành phần đang hành xử một cách thiếu kiểm soát này đã khiến cho người khác lầm tưởng và có những đánh giá không chính xác về cộng đồng weeaboo. Bất kể là việc hâm mộ hay thần tượng một đối tượng nào đều là quyền tự do của mỗi người, tuy nhiên cần có chừng mực và cư xử văn hóa để xây dựng nên một cộng đồng fan hâm mộ chất lượng và văn minh hơn.

Weeaboo tại Việt Nam đang được sử dụng như thế nào?

Tại Việt Nam, weeaboo là một khái niệm quen thuộc với những người yêu thích và có đam mê đọc anime, xem manga. Đa số họ sẽ được gọi là các wibu. Tại Việt Nam, wibu được dùng một cách khá nhẹ nhàng để chỉ những người yêu thích và không mang ý nghĩa miệt thị hay phê phán các đối tượng này. Về mặt bản chất, tại Nhật weeaboo ban đầu khi ra đời thường dùng để chỉ những người quá cuồng say với văn hóa Nhật Bản và chủ yếu để chỉ trích những đối tượng này. Tuy nhiên tại Việt Nam, wibu được sử dụng khá rộng rãi và không có nhiều hàm ý chỉ trích.

Weeaboo cũng là một trong số nhiều thuật ngữ khác nhau thường xuất hiện ở nền văn hóa Nhật Bản. Theo nghĩa tích cực weeaboo cho thấy thế mạnh và cách truyền bá văn hóa đầy tốt đẹp của người Nhật. Chính vì thế, hãy có sự hâm mộ và thần tượng một cách đúng đắn để xây dựng một cộng đồng văn hóa lành mạnh và tốt đẹp hơn. Hy vọng các thông tin liên quan đến weeaboo là gì đã giúp bạn đọc có cái nhìn cụ thể hơn.