Cách dùng thực phẩm chức năng cho trẻ em

Chắc chắn sự phổ biến của các loại thực phẩm chức năng đang ngày càng trở nên nhiều hơn khi chúng ta có thể dễ dàng thấy trên các quảng cáo và các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng cho trẻ em trên Internet, trong các tạp chí và tại các cửa hàng thuốc. Nhiều bậc cha mẹ tự hỏi liệu họ có nên cho con bổ sung dinh dưỡng với nhiều lý do khác nhau, như “vì con nhỏ bé”, “vì trẻ biếng ăn”, “vì trẻ chơi thể thao” hay “vì trẻ mắc các bệnh mãn tính”, và nhiều lý do khác. Rất nhiều người tự hỏi liệu họ có nên cho con bổ sung dinh dưỡng với nhiều lý do khác nhau. Vậy đâu là cách dùng thực phẩm chức năng cho trẻ em chính xác nhất?

Thực phẩm chức năng là gì?

Thực phẩm chức năng là các sản phẩm được thiết kế để bổ sung dinh dưỡng hoặc cung cấp các thành phần có tác động lên cơ thể nhằm hỗ trợ sức khỏe và cải thiện tình trạng dinh dưỡng. Chúng thường có chứa các thành phần như vitamin, khoáng chất, axit amin, các chiết xuất từ thảo dược hoặc các hợp chất có hoạt tính sinh học.

Những sản phẩm này không phải là thuốc điều trị bệnh và thường được bán dưới dạng viên nén, viên sủi, bột, siro, hoặc các dạng khác tương tự. Thực phẩm chức năng thường được sử dụng để cung cấp dinh dưỡng bổ sung hoặc hỗ trợ cụ thể cho các điều kiện sức khỏe như bổ sung canxi cho xương khỏe mạnh, cung cấp dưỡng chất cho người ăn chay, hoặc hỗ trợ hệ tiêu hóa.

Tuy nhiên, việc sử dụng thực phẩm chức năng cần được thực hiện cẩn thận và theo sự hướng dẫn của chuyên gia y tế. Đây không phải là thay thế cho một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh. Và các bậc phụ huynh cần nắm sơ lược các kiến thức về cách dùng thực phẩm chức năng cho trẻ em để cho trẻ được hấp thụ dưỡng chất một cách tốt nhất.

Cách dùng thực phẩm chức năng cho trẻ em

1. Đối với trẻ sơ sinh (khoảng 0 – 6 tuổi)

Ở Nhật Bản, ước tính có khoảng 10 – 20% trẻ sơ sinh đã bắt đầu được bố mẹ cho sử dụng các chất bổ sung dinh dưỡng. Trẻ sơ sinh vẫn đang ở giai đoạn đầu của sự phát triển về thể chất, chúng chịu ảnh hưởng lớn từ thức ăn được nạp vào cơ thể hàng ngày. Không giống như thuốc, độ an toàn và hiệu quả của thực phẩm chức năng vẫn chưa được đảm bảo hoàn toàn, vì vậy, bố mẹ cần phải cẩn trọng khi lựa chọn và sử dụng bổ sung dinh dưỡng trong giai đoạn này cho con trẻ.

Mặc dù việc trẻ thích hay không thích, cách ăn không đều và ăn kém có thể gây lo lắng, những vấn đề này là những đặc điểm phát triển thông thường của độ tuổi sơ sinh và thường dần được giải quyết khi trẻ lớn lên. Như báo cáo chỉ ra rằng các bé trai ăn nhiều rau củ khi sơ sinh thường cao hơn khi đến tuổi đi học, cho thấy rằng việc phát triển chức năng không đơn giản chỉ liên quan đến canxi – thành phần quan trọng có trong sữa. Rõ ràng rằng chức năng, thành phần và thực phẩm không chỉ đơn giản là mối quan hệ 1:1:1. Ngay cả khi có thực phẩm mà trẻ không thể ăn được, không cần phải lo lắng quá nhiều nếu chúng có thể ăn các loại thực phẩm khác.

Ngay cả khi con trẻ ăn ít hơn so với các trẻ xung quanh, không cần phải lo lắng nếu không có dấu hiệu của tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng hay suy dinh dưỡng ở trẻ từ bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về chế độ ăn uống của con, hãy tham khảo ý kiến của một chuyên gia dinh dưỡng hoặc chuyên gia khác thay vì tự mình quyết định sử dụng bổ sung dinh dưỡng.

Tuổi sơ sinh là thời gian quan trọng để trẻ tiếp xúc với nhiều loại thực phẩm và học cách thưởng thức ẩm thực. Mặc dù việc tiêu thụ dinh dưỡng quan trọng, những kinh nghiệm ăn uống trong giai đoạn này sẽ hình thành cơ sở cho thói quen ăn uống trong tương lai.

2. Đối với trẻ em (7 – 14 tuổi)

Tỷ lệ sử dụng thực phẩm chức năng đối với trẻ em trong độ tuổi học sinh tiểu học ở Nhật Bản là 6,8%, và tỷ lệ sử dụng cao hơn được báo cáo ở các trẻ có tham gia các môn thể thao đặc biệt. Mối lo ngại về việc cần nhiều dinh dưỡng hơn do hoạt động thể chất căng thẳng và mong muốn cải thiện hiệu suất có thể là nguyên nhân chính đằng sau việc sử dụng các bổ sung dưỡng chất này.

Tuy nhiên, nhu cầu cơ bản về năng lượng và dinh dưỡng đối với trẻ nhỏ chủ yếu đến từ bữa ăn chính và các bữa ăn nhẹ trong ngày. Ngay cả trong thể thao dinh dưỡng, “Hoạt động thể chất không thể duy trì được mà phải sử dụng thực phẩm chức năng không được khuyến nghị” đối với trẻ em. Lượng hoạt động thể chất nên được cân nhắc sao cho có thể bù đắp bằng cách ăn uống đầy đủ.

Tuy nhiên, có thể có những lúc bố mẹ lo lắng về việc hấp thụ dinh dưỡng không đủ do chuỗi các cuộc thi thể lực hoặc trẻ không muốn ăn. Lúc đó, phương pháp sử dụng cơ bản nên là bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết chỉ đến mức thiếu hụt sau khi đánh giá chế độ ăn uống. Không nên sử dụng bổ sung có chứa các thành phần khác ngoài những dưỡng chất được quy định trong lượng thức ăn tham khảo.

Mặc dù nhiều huấn luyện viên thể thao và phụ huynh của trẻ tham gia các hoạt động thể thao cho biết họ sẵn lòng cho con mình sử dụng bổ sung các dưỡng chất từ thực phẩm chức năng nhưng không nên mong đợi quá nhiều từ việc bổ sung này. Mà điều quan trọng là cần biết lý do tại sao cần phải bổ sung thực phẩm chức năng? Cần gì và bao nhiêu? Sử dụng thực phẩm chức năng cần được đánh giá cẩn thận trước khi sử dụng.

Ngoài ra, việc sử dụng dễ dàng các chất bổ sung trong hoạt động thể thao có thể dẫn đến vi phạm các quy tắc chống doping trong các cuộc thi thể thao. Trên thực tế, việc vi phạm quy tắc chống doping do sử dụng bổ sung đã được báo cáo trên khắp thế giới, cả ở Nhật Bản và nước ngoài. Việc cung cấp bổ sung cho trẻ em tham gia các hoạt động thể thao nên đi kèm với việc giáo dục chống doping.

Khi nào nên sử dụng thực phẩm chức năng cho trẻ em?

Chỉ khi bố mẹ quyết định rằng việc bổ sung dinh dưỡng là hoàn toàn cần thiết và được tư vấn từ bác sĩ cũng như các chuyên gia y tế:

• Chọn một loại bổ sung vitamin hoặc khoáng chất chất lượng.
• Chỉ sử dụng khi cần và ở liều lượng cần thiết (tìm sự hướng dẫn từ người có chuyên môn nếu có thể).
• Nếu phát hiện bất kỳ thay đổi không mong muốn nào trong tình trạng sức khỏe, ngưng sử dụng thực phẩm chức năng ngay lập tức.
• Nếu không cảm nhận bất kỳ hiệu quả tích cực nào sau khi đã sử dụng thực phẩm chức năng đúng liều lượng, hãy ngừng sử dụng chúng.

Tuổi sơ sinh và tuổi thiếu niên là giai đoạn quan trọng để hình thành thói quen ăn uống trong suốt một đời người. Như đã chỉ ra trong một nghiên cứu cho thấy thói quen ăn nhẹ của trẻ em bị ảnh hưởng bởi thói quen ăn uống của cha mẹ, thói quen ăn uống trong giai đoạn này chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ người lớn gần gũi với chúng. Trước khi cho trẻ em sử dụng thực phẩm chức năng, ba mẹ cần biết cách dùng thực phẩm chức năng cho trẻ em cũng như xem xét lại thói quen ăn uống của cả gia đình, bao gồm cả bố mẹ.