Có thể dễ dàng nhìn thấy trên bản đồ, Nhật Bản là một quốc đảo giáp với nhiều biển thông nhau. Do đó, hải sản là một nguồn thức ăn đầy dinh dưỡng và quan trọng đối với người Nhật.
Do sự phân hoá đa dạng của khí hậu và điạ hình tự nhiên, hải sản của mỗi vùng ở Nhật Bản cũng rất khác nhau, tạo nên những món ăn đặc trưng của từng khu vực.
Trong bài viết này, hãy cùng tiềm hiểu về những món ăn làm từ hải sản đặc trưng của mỗi vùng miền trên khắp nước Nhật nhé.
Mục lục
Ẩm thực địa phương là gì?
Do sự khác nhau của khí hậu, sản vật, văn hoá, mỗi vùng của Nhật Bản sẽ có những món ăn đặc trưng riêng. Các món ăn mang đậm dấu ấn của từng vùng miền được gọi là ẩm thực địa phương.
Tuy nhiên, những món ăn được tạo ra bởi các công ty thực phẩm, hoặc ẩm thực hạng B (các món ăn rẻ, dân dã mà ngon”, sẽ không được xem là ẩm thực địa phương.
Với lãnh thổ trải dài, ẩm thực địa phương ở Nhật Bản thật sự rất đa dạng. Có những món chế biến từ hải sản, cũng có những món làm từ rau củ, hoặc các loại nguyên liệu khác.
Vùng Hokkaido
Ngày trước, Hokkaido là nơi sinh sống của người Ainu, bộ tộc đầu tiên của vùng cực bắc Nhật Bản này. Do đó, ẩm thực địa phương vùng Hokkaido có chút khác biệt so với phần còn lại của Nhật Bản, do chịu ảnh hưởng không nhỏ từ văn hoá ẩm thực người Ainu.
Một số món ăn nổi tiếng vùng Hokkaido có nguồn gốc từ người Ainu như Ohau (súp ấm), một món súp được nấu cùng cá hồi hoặc hươu và các loại rau củ, cháo Sayo, Ratashikepu, thịt khô và cá khô.
Ẩm thực Hokkaido hiện đại là sự pha trộn của các nền văn hoá ẩm thực khác nhau của nhiều dân tộc trên khắp nước Nhật, từ thời Matsumae, Hakodate cho đến giữa thời Edo.
Lẩu Ishikari (lẩu cá hồi)
Lẩu Ishikari là lẩu miso cá hồi, bắt nguồn từ khu vực gần sông Ishikari, nơi nổi tiếng về đánh bắt cá hồi. Đây là món ăn để tận dụng triệt để cá hồi tươi và được phục vụ cho những người dân chài trong thời gian chờ giăng lưới.
Nước súp được nấu từ các loại rau củ, konyaku và miso. Cá hồi và đậu phụ giúp cung cấp protein và chất béo để giữ ấm cơ thể trong thời tiết lạnh giá vùng cực bắc Nhật Bản.
Nguồn: Sakuraco
Chan Chan Yaki
Chan Chan Yaki là một món ăn truyền thống khác của người Hokkaido. Cá hồi sau khi làm sạch sẽ được nấu trên chảo thép nóng với các loại rau theo mùa và miso. Một số nơi khác ở Hokkaido còn bỏ bơ, nước tương, tiêu, muối. ..
Có nhiều giả thuyết về nguồn gốc của cái tên “chanchan yaki”. Một số người cho rằng do quá trình chế biến và nấu nhanh gọn nên món ăn gọi là “chan chan” (cũng có nghĩa là “nhanh gọn”). Một số khác cho rằng “chan chan” là âm thanh phát ra khi dụng cụ nấu ăn va vào lòng chảo sắt khi nấu.
Nguồn: NHK
Vùng Tohoku
Vùng Tohoku bao gồm 6 tỉnh: Aomori, Akita, Iwate, Yamagata, Miyagi, và Fukushima. Khí hậu tại vùng Tohoku lạnh. Nhiều nơi có tuyết phủ khoảng 1/3 thời gian trọng năm. Do thời tiết khắc nghiệt, người dân thường bảo quản thực phẩm trong kho muối và ăn dần. Điều này tạo nên đặc trưng của ẩm thực vùng Tohoku.
Jappajiru
Jappajiru là một món súp cá truyền thống của tỉnh Aomori. Món ăn sử dụng ara, tạo ra một loại nước dùng đặc sệt, đậm đà và có đầy đủ hương vị và vị ngọt của cá.
Jappa Jiru thường có cá tuyết hoặc cá hồi, nấu cùng các loại rau củ. Ngoài ra, những bộ phận như đầu, xương, ruột cá cũng được nấu cùng. Các bộ phần này được gọi là “jappa”, nghĩa là “linh tinh”. Có lẽ vì vậy món ăn có tên là Jappajiru.
Nguồn: Umaimono Aomori
Hatahata Sushi
Hatahata sushi là một loại sushi lên men của tỉnh Akita. Cá hatahata được ủ lên men cùng gạo, mạch nha, và rau, tạo nên vị chua đặc trưng và hương thơm đặc biệt. Đây cũng là cách bảo quản cá đặc biệt của vùng Tohoku, bắt nguồn từ thời Edo để giữ độ ngon của cá hatahata.
Nguồn: Kobayashi Foods
Vùng Kanto
Vùng Kanto gồn có 7 tỉnh, bao gồm Ibaraki, Tochigi, Gunma, Saitama, Chiba, Tokyo và Kanagawa. Đây là vùng đồng bằng rộng lớn, có nhiều loại đất khác nhau, có cả những tỉnh gần biển và gần núi. Do đó, nông nghiệp, chăn nuôi đánh bắt thuỷ sản ở Kanto khá phát triển.
Ẩm thực vùng Kanto đặc trưng bởi sự kết hợp giữa các nguyên liệu từ núi, đồng bằng và cả biển cả, tạo nên sự độc đáo cho các món ăn.
Cá khô Kusaya
Kusaya (cá thối) có nguồn gốc từ thời Muromach (1336-1573), cách đây 400 năm. Vào thời bấy giờ, muối rất quý hiếm. Vì vậy, người dân sử dụng nước muối còn sót lại trong vại để bảo quản cá. Nước muối được tái sử dụng nhiều lần sẽ lên men và tạo ra một mùi đặc trưng.
Kusaya được làm bằng cách ướp cá tre vây xanh, cá chuồn, hoặc các loại cá khác trong nước muối sau đó sẽ phơi khô dưới ánh nắng mặt trời.
Nguồn: Guidable
Sanga Yaki
Các vùng biển gần bán đảo Boso có nhiều cá như cá thu ngựa, cá mòi và cá thu đao Thái Bình Dương. Ngư dân thường giã cá đánh bắt của họ thành từng miếng nhỏ với miso trên thuyền để làm món ăn gọi là “namerou”.
Khi ngư dân lên núi làm việc, họ sẽ cho phần “namerou” còn thừa vào vỏ của con hàu, và sau đó nướng hoặc hấp lên để ăn tại các nhà chòi trong rừng. Do đó, món ăn này còn có tên gọi khác là “Yamaya-yaki” bởi chúng thường được ăn tại các chòi trên núi.
Nguồn: Eats JP
Vùng Chubu
Vùng Chubu nằm ở trung tâm của đảo Honshu, bao gồm 9 tỉnh Aichi, Fukui, Gifu,Ishikawa, Nagano, Niigata, Shizuoka, Toyama, và Yamanashi.
Bị chia cắt bởi dãy núi Alps, các vùng tại khu vực Chubu đều có những nét văn hoá độc đáo, phong cách sống khác nhau. Do khí hậu vùng Chubu phân hoá khá đa dạng, có cả khu vực tuyết dày và cả vùng ôn hoà, ẩm thực địa phương vùng Chubu cũng rất phong phú.
Hitsumabushi
Hitsumabushi là món cơm lươn nướng. Lươn sau khi được nướng lên sẽ cắt thành miếng nhỏ và đặt lên trên phần cơm hộp.
Điểm khác biệt so với các món cơm lươn khác nằm ở cách ăn món Hitsumabushi này. Bạn có thể ăn cơm lươn theo 3 kiểu:
- Ăn cơm với lương như bình thường
- Ăn cùng các gia vị trộn
- Ăn cùng với trà hoặc nước dùng (ochazuke)
Nguồn: TasteAtlas
Shizuoka Oden
Đây là món ăn nổi tiếng tại thành phố Shizuoka. Điểm đặc biệt của Shizuoka Oden chính là nước dùng có mày đen. Được nấu từ cá mòi, bột cá ngừ khô, dashi, aonori, tương đen, tạo nên màu sắc đặc trưng của món ăn.
Nếu Hapen trắng là một loại oden rất thân thuộc, oden tỉnh Shizuoka còn có Hanpen đen, được làm từ cá thu hoặc cá mòi, một đặc sản vùng Shizuoka.
Nguồn: Kikkoman
Vùng Kansai
Vùng Kansai nằm chếch về phía tây của trung tâm đảo Honshu, bao gồm các tỉnh như Osaka, Kyoto, Hyogo, Nara, Wakayama, Shiga và Mie.
Khu vực Kansai có nhiều dạng địa hình khác nhau, và đường bờ biển dài, phù hợp để phát triển nông lân thuỷ sản. Do đó, ẩm thực địa phương vùng Kansai phát triển rất đa dạng, phong phú.
Matsubuta Sushi
Matsubutazushi là một món ăn được ăn ở vùng Tango của Kyoto trong các dịp lễ đặc biệt. “Matsubutashushi” có nghĩa là chiếc hộp chứa đầy sushi. Món ăn này gồm chiếc hộp gỗ dài và nông, bên trong gồm các lớp cơm sushi và cá thu nướng cắt nhỏ.
Tekone Sushi
Tekone Sushi là món sushi đặc sản tỉnh Mie. Vì những người dân chài quá bận rộn, Tekone sushi được ra đời. Món ăn không cần chuẩn bị cầu kì, các ngư dân chỉ cần cắt cá đánh bắt thành từng khúc, trộn với nước tương, các gia vị khác rồi cho lên trên bát cơm dấm.
Tekone sushi ngày nay được phục vụ với lá shiso, gừng, rong biển cùng các loại gia vị khác.
Nguồn: Tata’s Kitchen
Vùng Chugoku
Vùng Chugoku bao gồm 5 quận: Tottori, Shimane, Okayama, Hiroshima và Yamaguchi.
Trong khi Tottori là tỉnh nổi tiếng với các món ăn địa phương kết hợp rất nhiều loại hải sản. Tỉnh Shimane nổi tiếng là nơi có sản lượng đánh bắt ngao lớn nhất Nhật Bản. Súp ngao Shijimi tỉnh Shimane được bình chọn là 1 trong 100 món ăn địa phương ngon nhất.
Ở tỉnh Okayama, nông nghiệp phát triển mạnh nhờ khí hậu ôn hòa và tỉnh này nổi tiếng với lúa gạo, đào và nho. Tỉnh Hiroshima, được chọn là một trong 100 tỉnh hàng đầu về hàu, cũng như các loại trái cây họ cam quýt.
Tỉnh Yamaguchi nổi tiếng với các món ăn từ cá nóc, và là nơi có sản lượng đánh bắt cá nóc lớn nhất quốc gia.
Dote-nabe
Dote-nabe là một loại lẩu thành phần gồm hàu, các loại rau và đậu phụ. Nước dùng làm từ miso, tạo nên hương vị rất đậm đà. Dote-nabe có nguồn gốc từ tỉnh Hiroshima, nơi có nguồn hàu tươi nhất Nhật Bản.
Nguồn: Kanji JP
Shijimi jiru
Shijimi jiru là món súp ngao shijimi, được đánh bắt ở hồ Shinji, hồ nước lợ lớn thứ bảy Nhật Bản. Ngao đánh bắt ở hồ này được gọi là Yamato Shijimi, có kích thước lớn hơn ngao của các vùng khác.
Súp ngao được nêm bằng nước tương hoặc miso, có hương vị đậm đà và vị thơm của ngao shijimi.
Nguồn: Umaimono Aomori
Vùng Shikoku
Vùng Shikoku bao gồm 4 tỉnh: Tokushima, Kagawa, Ehime, và Kochi. Tỉnh Tokushima nổi tiếng với khoai lang Naruto Kinto, củ sen và các loại dương xỉ. Trong khi đó, tỉnh Kagawa là vùng trồng trái cây lớn của Nhật, và là nơi sản xuất hơn 90% lượng ô liu của Nhật Bản.
Đặc sản vùng Ehime là cam và quýt, còn tỉnh Kochi nổi tiếng với ẩm thực Utsubo (cá chình Moray).
Shuto
Shuto là một trong những loại đồ nhắm phổ biến của người dân Kochi. Shuto được làm từ dạ dày và ruột của cá ngừ vằn, đặc sản Kochi.
Shuto có thể ăn cùng với cơm trắng hoặc dùng như một loại gia vị nêm nếm cho các món ăn khác. Nhưng phổ biến nhất vẫn là sự kết hợp giữa Shuto và rượu sake địa phương.
Nguồn: Shiino’s Shuto
Chirashi (Moburi) Sushi
Chirashi Sushi là món ăn dùng để đãi khách của người dân vùng Matsuyama. Món ăn bao gồm cơm trắng được đặt ở dưới cùng của bát cơm, phủ bên trên là lươn biển, rau củ theo mùa, các loại cá nhỏ, và một lòng đỏ trứng ở trên cùng.
Chirashi Sushi thường có màu sắc sặc sỡ, có hương vị thơm ngon của cá. Đây là món ăn đầy dinh dưỡng phổ biến của người dân địa phương, và được dọn trong ngày Lễ búp bê (3 tháng 3) hằng năm.
Nguồn: Just One Cookbook
Vùng Kyushu
Vùng Kyushu có điều kiện tự nhiên và khí hậu đa dạng. Do đó, ẩm thực địa phương vùng Kyushu cũng rất đặc sắc và phong phú.
Cá Kibinago
Cá Kibinago là thuộc giống cá trích, có chiều dài khoảng 8cm. Cá Kibinago có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau, ví dụ như shashimi, nướng, tempura, kho, chiên giòn hoặc nấu thành súp.
Trong đó, Kikka zukuri, shashimi cá Kibinago sau đó xếp thành hình bông hoa cúc, là món ăn phổ biến nhất làm từ loại cá này. Kikka zukuri là món không thể thiếu khi nhắc đén ẩm thực địa phương vùng Kagoshima.
Nguồn: Reddit
Ikasumi – Jiru
Ikasumi Jiru là một loại súp đen đặc sản của tỉnh Okinawa. Món súp này được nấu từ thịt lợn, đậu phụ, và mực ống.
Món súp không chỉ bổ dưỡng mà còn tác dụng giảm cơm đau đầu, đau vai gáy hoặc phục hồi sau sinh. Chính vì vậy, ở tỉnh Okinawa, Ikasumi Jiru là món ăn đầu tiên phụ nữ ăn sau khi sinh.
Nguồn: Cookpad
Nhật Bản không chỉ đặc sắc về phong cảnh đẹp, văn hoá thú vị, mà còn bởi nền ẩm thực địa phương phong phú. Đây cũng chính là một trong những lí do mỗi năm, hàng triệu bạn bè quốc tế ghé thăm xứ sở anh đào. Bạn ấn tượng với món nào nhất trong bản đồ đặc sản Nhật Bản? Hãy cùng chia sẽ cho Japanbiz biết với nhé!
Nguồn: Bài viết được dịch lại từ Kobayashi Food
Tham khảo thêm:
Ý kiến