Việt Nam và Nhật Bản đang mở rộng hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, tập trung vào các lĩnh vực chiến lược như AI, bán dẫn, nông nghiệp công nghệ cao và chuyển đổi số. Đây được coi là trụ cột quan trọng trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.
Mục lục
Quan hệ chiến lược – nhân lực là trụ cột
Việt Nam và Nhật Bản đã thiết lập mối quan hệ hợp tác chặt chẽ trong nhiều lĩnh vực. Sau khi hai nước nâng cấp lên “Đối tác Chiến lược Toàn diện” vào cuối năm 2023, việc phát triển nguồn nhân lực được xác định là trụ cột quan trọng, không chỉ phục vụ nhu cầu nội tại của mỗi quốc gia mà còn đáp ứng xu hướng chuyển dịch công nghệ toàn cầu.
Nhật Bản hiện là nhà đầu tư lớn thứ ba tại Việt Nam, với hơn 5.500 dự án và tổng vốn đăng ký gần 79 tỷ USD. Ngược lại, Việt Nam cũng đã có hơn 120 dự án đầu tư tại Nhật. Bên cạnh dòng vốn và thương mại, yếu tố then chốt giúp mối quan hệ này bền vững chính là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Định hướng từ cấp cao
Trong các cuộc tiếp xúc cấp cao, lãnh đạo Việt Nam nhiều lần nhấn mạnh mong muốn Nhật Bản tiếp tục đồng hành trong quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Các lĩnh vực được ưu tiên hợp tác bao gồm:
- Công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI)
- Bán dẫn và công nghệ lượng tử
- Năng lượng sạch và chuyển đổi số
- Hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu
Đồng thời, thế hệ trẻ hai nước cũng được kỳ vọng đóng vai trò cầu nối, thúc đẩy giao lưu, khởi nghiệp sáng tạo, và hợp tác văn hóa.
Những chương trình đào tạo nổi bật
Đại học Việt Nam – Nhật Bản (VJU)
Thành lập năm 2014, VJU là biểu tượng hợp tác giáo dục giữa hai quốc gia. Trường đào tạo các ngành công nghệ, quản trị, môi trường, lãnh đạo toàn cầu… với sự tham gia giảng dạy của nhiều trường đại học hàng đầu Nhật Bản.
Viện Phát triển Nguồn nhân lực Việt – Nhật (VJCC)
Ra đời từ năm 2002, VJCC nổi bật với chương trình “Keieijuku” – đào tạo quản trị doanh nghiệp theo phong cách Nhật. Đây là nơi nhiều nhà quản lý Việt Nam được tiếp cận phương pháp quản lý tiên tiến, kết hợp văn hóa doanh nghiệp Nhật Bản.
Học bổng JDS
Từ năm 2000 đến nay, đã có hàng trăm cán bộ trẻ Việt Nam được nhận học bổng toàn phần JDS để học tập tại Nhật Bản. Chương trình góp phần xây dựng đội ngũ lãnh đạo tương lai có kiến thức và tầm nhìn quốc tế.
Hợp tác về AI, bán dẫn và chuyển đổi số
Nhiều dự án đang được triển khai: NIC hợp tác cùng Đại học Hiroshima về đào tạo nhân lực bán dẫn; FPT hợp tác với doanh nghiệp Nhật phát triển giải pháp AI và hạ tầng kỹ thuật số; các trường đại học Việt Nam liên kết với tập đoàn Nhật trong nghiên cứu công nghệ mới.
Hỗ trợ vùng Đồng bằng sông Cửu Long
Nhật Bản phối hợp với Đại học Cần Thơ và Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long để đào tạo nhân lực nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời phát triển các mô hình thích ứng biến đổi khí hậu.
Kết nối địa phương – Kyushu, Fukuoka
Nhiều tỉnh, thành Nhật Bản như Fukuoka, Kyushu đã tăng cường hợp tác trực tiếp với địa phương Việt Nam, tập trung vào đào tạo và tiếp nhận nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong ngành bán dẫn.
Vai trò của ODA và hợp tác dài hạn
Trong hơn ba thập kỷ qua, Nhật Bản là nhà tài trợ ODA lớn nhất cho Việt Nam. Các khoản viện trợ này không chỉ tập trung vào hạ tầng giao thông, y tế mà còn hỗ trợ mạnh mẽ cho giáo dục, khoa học công nghệ và đào tạo nhân lực.
Việt Nam coi đây là nguồn lực quan trọng để đầu tư vào các ngành công nghệ mũi nhọn, từ đó tạo ra đội ngũ lao động đủ năng lực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Triển vọng và thách thức
Triển vọng
- Cơ hội lớn cho nhân lực trẻ Việt Nam tham gia vào các lĩnh vực công nghệ cao.
- Các chương trình đào tạo bài bản từ Nhật giúp nâng cao chất lượng lao động.
- Quan hệ hợp tác địa phương – doanh nghiệp ngày càng được mở rộng.
Thách thức
- Nhu cầu nhân lực chất lượng cao tăng nhanh nhưng cung chưa đủ mạnh.
- Khoảng cách giữa đào tạo lý thuyết và yêu cầu thực tiễn doanh nghiệp.
- Sự chênh lệch về cơ hội tiếp cận giáo dục giữa các vùng miền.
Kết luận
Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản đang bước vào giai đoạn phát triển mới, trong đó phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những động lực quan trọng nhất. Từ các trường đại học, viện nghiên cứu đến học bổng quốc tế và hợp tác doanh nghiệp – tất cả đều đang tạo thành hệ sinh thái hỗ trợ cho mục tiêu chung: xây dựng lực lượng lao động Việt Nam có năng lực cạnh tranh toàn cầu.
👉 Nếu bạn là doanh nghiệp, tổ chức giáo dục hoặc cá nhân quan tâm đến các chương trình hợp tác nhân lực Việt – Nhật, hãy theo dõi chuyên mục Hợp tác quốc tế trên Japanbiz để cập nhật thông tin mới nhất và cơ hội kết nối.
Ý kiến