Cột mốc lịch sử đánh dấu mối quan hệ bền chặt Việt Nam – Nhật Bản là khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973, từ đó Nhật Bản luôn là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Đến nay các mối quan hệ ngoại giao, thương mại, kinh tế, chính trị, giao lưu văn hóa không ngừng được mở rộng. Quan hệ Đối tác chiến lược của hai nước đã thiết lập vào năm 2009 và được nâng cấp lên thành Đối tác chiến lược sâu rộng vì hòa bình và thịnh vượng ở châu Á vào năm 2014.
Tình hình phát triển Thương mại Việt-Nhật
Về thương mại giữa hai nước, kim ngạch 2 chiều năm 2003 đạt 5,9 tỷ USD, 17 tỷ USD năm 2008 và nhanh chóng đạt 39,9 tỷ USD năm 2019. Hiện nay, Nhật Bản là đối tác Thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam với tổng kim ngạch thương mại hai chiều năm 2020 đạt 40 tỷ USD.Trong 7 tháng đầu năm 2021, kim ngạch XNK của Việt Nam với Nhật Bản đạt 24,5 tỷ USD, tăng 11,9% so với cùng kỳ năm 2020.
Nhật Bản-quốc gia duy nhất tăng vốn đầu tư
Về đầu tư, Nhật Bản là nhà đầu tư nước ngoài (FDI) lớn thứ 2 với 4.690 dự án có tổng vốn đầu tư đăng ký là 62,9 tỷ USD, chiếm khoảng 16% tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, tăng 94,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong 8 tháng đầu năm 2021, các doanh nghiệp Nhật Bản đã thực hiện đăng ký vốn đầu tư đạt 3,2 tỷ USD, (chỉ sau Singapore với tổng vốn đầu tư trên 6,2 tỷ USD). Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây, thời gian này chỉ có Nhật Bản là tăng vốn đầu tư, còn Singapore và các đối tác lớn khác như Hàn Quốc đều có có xu hướng giảm vốn đầu tư.
Xu hướng M&A vào Việt Nam trong tình hình mới
Trong những năm gần đây, nền kinh tế thế giới chứng kiến làn sóng M&A diễn ra mạnh mẽ với quy mô lớn, không còn bó hẹp trong phạm vi các quốc gia có nền kinh tế phát triển mà đã lan toả sang các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển. Thị trường M&A (mua đi & bán lại) tại Việt Nam cũng diễn ra sôi động với khá nhiều thương vụ lớn, trở thành điểm đến M&A hàng đầu tại khu vực Đông Nam Á.
Giữa năm 2020, nhiều nhà ĐT Nước Ngoài, trong đó có nhiều nhà đầu tư Nhật Bản chọn Việt Nam làm điểm đến chuyển hướng đầu tư kinh doanh. Các yếu tố giúp Việt Nam trở nên hấp dẫn gồm: sự ổn định chính trị, kinh tế 2020 đạt mức tăng trưởng dương trong bối cảnh hầu hết các nước tăng trưởng âm khi đại dịch Covid-19 lan rộng trên toàn cầu. Hơn nữa, với dân số gần 100 triệu dân, cùng với lực lượng lao động dồi dào, Việt Nam được coi là thị trường tiêu thụ lớn.
Giai đoạn 2019–2020 ghi nhận nhiều thương vụ M&A của nhà đầu tư Nhật Bản trong các lĩnh vực chính là bất động sản, xây dựng, tài chính – ngân hàng và dược phẩm – y tế. Một số thương vụ M&A đáng chú ý của các nhà đầu tư Nhật Bản có thể kể đến như Mitsubishi Corporation và Nomura Real Estate mua lại 80% trong giai đoạn II Dự án Grand Park của Vingroup; Ngân hàng Aozora mua 15% cổ phần của Ngân hàng TMCP Phương Đông; Tập đoàn bất động sản Haseko mua 36% cổ phần của Công ty Xây dựng Ecoba; Công ty Dược phẩm ASKA mua 24,9% cổ phần của Công ty Dược Hà Tây
Quy mô thị trường M&A tại Việt Nam năm 2021 sẽ ở mức 4,5 – 5 tỷ USD, hồi phục trở lại tương đương mức bình quân giai đoạn 2014-2017. Các lĩnh vực hàng tiêu dùng, bán lẻ và bất động sản, công nghiệp, nông nghiệp vẫn sẽ là tâm điểm thu hút M&A, trong khi các lĩnh vực viễn thông, năng lượng, hạ tầng, dược phẩm, giáo dục được đánh giá có tiềm năng hứa hẹn trong một vài năm tới.
Với tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương của Việt Nam đã và đang xem xét giảm thời gian giãn cách, đồng thời tạo thuận lợi để các chuyên gia, NĐT Nhật Bản đến Việt Nam làm việc, khảo sát môi trường đầu tư và triển khai dự án. Việt Nam đã chuẩn bị mọi điều kiện để khi dịch bệnh cơ bản được kiểm soát là có thể nhanh chóng hồi phục sản xuất kinh doanh, thu hút đầu tư trong bối cảnh các nhà ĐTNN, đặc biệt là NĐT Nhật Bản đang tìm kiếm một điểm đến đầu tư an toàn và hiệu quả.
Ý kiến