Tổng Quan Mạng Xã Hội Nhật Bản 2024: Xu Hướng và Thay Đổi Chính

Một lần nữa, LINE – mạng xã hội hàng đầu tại Nhật Bản – tiếp tục dẫn đầu với hơn 95 triệu người dùng, chiếm hơn 85% dân số sử dụng hàng ngày. Sự thay đổi sở thích người dùng, chuyển dịch sang mạng xã hội X (trước đây là Twitter) thay vì Facebook, cùng với quy mô khiêm tốn của LinkedIn là những ví dụ điển hình cho thấy sự khác biệt rõ nét giữa bối cảnh mạng xã hội Nhật Bản so với thế giới. Các dữ liệu trong bài viết này sẽ mang đến cái nhìn toàn diện hơn về mạng xã hội Nhật Bản 2024 và những thay đổi trong xu hướng người dùng gần đây.

Bối cảnh kỹ thuật số của Nhật Bản trong năm 2024 

Nhật Bản thường xuyên theo dõi sát sao các xu hướng từ Mỹ và Châu Âu, áp dụng và phát triển nhanh chóng các mô hình mới trên mạng xã hội. Tuy nhiên, đất nước này cũng nổi tiếng với việc từ chối các xu hướng toàn cầu, tự tạo ra các xu hướng riêng biệt với các phong cách, công nghệ và nền tảng đặc trưng như LINE.

Điều này xuất phát từ xã hội đơn văn hóa của Nhật Bản, với 97% dân số là người Nhật, tạo nên bản sắc dân tộc mạnh mẽ và cách tiếp cận các xu hướng văn hóa theo chủ nghĩa tập thể.

Bên cạnh thời gian làm việc hơn 2.000 giờ mỗi năm, người dân ở các đô thị lớn như Tokyo (nơi một phần ba dân số Nhật Bản sinh sống) còn dành hơn 70 phút mỗi ngày để di chuyển. Với hạ tầng giao thông công cộng hiệu quả, mạng xã hội trở thành phương tiện quan trọng giúp mọi người cập nhật tin tức, kết nối với bạn bè và theo kịp các xu hướng xã hội trong suốt quá trình di chuyển.

Sự thay đổi trong cách một số nền tảng quảng cáo công bố dữ liệu người dùng gần đây khiến việc so sánh trực tiếp với năm ngoái trở nên khó khăn. Tuy nhiên, dựa trên nhiều nguồn dữ liệu cho thấy mức độ phổ biến của các nền tảng mạng xã hội tại Nhật Bản vẫn ổn định so với năm 2023.

Theo dõi số lượng người dùng hoạt động qua các nền tảng có thể thấy, LINE vẫn là ứng dụng liên lạc phổ biến nhất và LinkedIn vẫn chỉ được một tỷ lệ nhỏ người dân cả nước sử dụng – cả hai đều đã tạo nên sự khác biệt của Nhật Bản. Trong khi đó, mức độ phổ biến của Facebook vẫn tương đối thấp so với các kênh khác (cũng đi ngược lại xu hướng toàn cầu) và đúng như dự đoán, TikTok đang ngày càng phổ biến tại Nhật Bản, đặc biệt là với thế hệ Gen Z.

Xu hướng hành vi người dùng trong năm 2024 

1. Mạng xã hội LINE ở Nhật Bản 

LINE là siêu ứng dụng nổi tiếng nhất Nhật Bản, cung cấp nhiều tính năng vượt xa khả năng giao tiếp đơn thuần. Hệ sinh thái của ứng dụng hiện bao gồm LINE Games, LINE Manga, LINE Shopping, LINE Pay, LINE Today (News), và nhiều tính năng khác. LINE trở nên phổ biến sau trận động đất năm 2011 và vụ nổ gần như hạt nhân ở Fukushima Daiichi. Trong thời gian này, nền tảng được phát triển để giúp các gia đình liên lạc qua internet khi cơ sở hạ tầng viễn thông bị phá hủy bởi thảm họa.

Nhiều người đã sử dụng LINE (hơn 50 triệu trong năm đầu tiên) như một cách để duy trì kết nối khi đường dây điện thoại bị gián đoạn. Hơn 10 năm trôi qua, LINE vẫn giữ vững vai trò quan trọng trong một quốc gia thường xuyên phải đối mặt với thiên tai và đã trở nên phổ biến hơn trong đại dịch. Việc LINE thường xuyên phát hành các nhãn dán, chủ đề và trò chơi phù hợp với văn hóa, các mùa và lễ hội của Nhật Bản đã góp phần không nhỏ vào sự phổ biến của nó.

Nhờ việc điều chỉnh nội dung phù hợp với xu hướng và sở thích của người bản địa, LINE đã tạo ra một cảm giác quen thuộc và phù hợp về văn hóa, điều mà các ứng dụng nhắn tin khác như WhatsApp không thể cạnh tranh được, từ đó tăng cường sức hấp dẫn của nó đối với người dùng Nhật Bản.

1.1. Đặc điểm nhân khẩu học của LINE

Với cơ sở người dùng lớn như vậy, bao gồm hơn 70% dân số Nhật Bản, không có gì ngạc nhiên khi phân tích nhân khẩu học của LINE được trải khá đồng đều, phản ánh sự phân chia nhân khẩu học của xã hội Nhật Bản nói chung. LINE hướng đến việc trở thành một trung tâm toàn diện phục vụ nhu cầu kỹ thuật số của mọi lứa tuổi. Ví dụ, LINE hiện cung cấp nhiều tính năng truyền thông xã hội cổ điển hơn như LINE Voom (tương tự Instagram Stories), dòng thời gian truyền thông và phần tin tức.

LINE Manga, có thể được truy cập qua ứng dụng LINE hoặc dưới dạng ứng dụng chuyên dụng, đã trở thành dịch vụ truyện tranh kỹ thuật số lớn nhất Nhật Bản, cung cấp cho người dùng một cách dễ dàng và thuận tiện để đọc truyện tranh và tiểu thuyết đồ họa khi đang di chuyển.

LINE là một siêu ứng dụng của Nhật Bản, cung cấp một loạt các tính năng khác ngoài khả năng giao tiếp, bao gồm LINE Games, LINE Manga, LINE Shopping, LINE Pay, LINE Today (News), và nhiều dịch vụ khác.

1.2. Dự đoán các xu hướng cho năm 2024 của ứng dụng LINE 

Các nghiên cứu dự đoán sẽ có nhiều doanh nghiệp hơn nữa tận dụng Tài khoản chính thức của LINE làm công cụ lưu giữ và dịch vụ khách hàng. Những tài khoản này cung cấp cho doanh nghiệp một kênh trực tiếp để liên lạc với người dùng, chia sẻ thông tin cập nhật, khuyến mại và nội dung tương tác.

Các tính năng như chatbot cũng giúp doanh nghiệp tự động hóa tương tác với khách hàng và cung cấp phản hồi nhanh hơn ở một quốc gia coi trọng dịch vụ khách hàng. Quảng cáo LINE ngày càng được biết đến rộng rãi hơn. Mặc dù nhiều thương hiệu nước ngoài thâm nhập thị trường Nhật Bản có thể thích sử dụng Meta Ads hơn, nhưng lượng người dùng khổng lồ và sự phát triển của các dịch vụ quảng cáo của LINE là một đề xuất hấp dẫn.

2. Nền tảng YouTube 

Mặc dù không phải là một kênh truyền thông xã hội truyền thống, vai trò của YouTube như một nền tảng để xem và chia sẻ nội dung video ở Nhật Bản rất quan trọng. YouTube không chỉ là nơi để tìm kiếm và thưởng thức video mà còn là tâm điểm của nhiều xu hướng lan truyền trên toàn quốc. Một ví dụ nổi bật là Mukbang, một hiện tượng trực tuyến phổ biến ở Châu Á Thái Bình Dương, trong đó các cá nhân, được gọi là người dẫn chương trình hoặc streamer, tiêu thụ một lượng lớn thức ăn trong khi tương tác trực tiếp với khán giả.

Mặc dù các dịch vụ như Amazon, Disney+ và Netflix hoạt động tốt tại Nhật Bản, YouTube vẫn duy trì vị trí số một nhờ vào tính miễn phí và sự đa dạng tuyệt đối của nội dung mà nó cung cấp. Từ các video giáo dục, tin tức hàng ngày, đến các video về anime và hài kịch, YouTube đáp ứng nhu cầu giải trí và thông tin của người dùng. Trên thực tế, nhiều hộ gia đình ở Nhật Bản xem YouTube như một hình thức thay thế TV truyền thống, nhờ vào việc sử dụng rộng rãi TV thông minh và kết nối Wifi mạnh mẽ.

2.1. Đặc điểm nhân khẩu học của Youtube 

Theo các nghiên cứu gần đây, người dùng YouTube ngày càng trẻ hóa. Ngày càng có nhiều vlogger và ngôi sao YouTube thu hút đông đảo người hâm mộ dưới 30 tuổi. Đặc biệt, việc thường xuyên thấy một người xuất hiện trên YouTube là lý do chính khiến nam giới từ 15 đến 24 tuổi tin tưởng vào các influencer và người nổi tiếng, theo khảo sát năm 2023. Khoảng 42% trong số họ cho biết đây là lý do chính khiến họ theo dõi các nhân vật này.

Ở Nhật Bản, nơi có mức độ tin cậy thấp đối với các tổ chức truyền thông chính thức, các vlogger và ngôi sao YouTube mang đến một phương thức không qua sàng lọc để theo dõi các sự kiện hiện tại và tìm hiểu thế giới xung quanh. Từ việc đưa tin về các sự kiện hàng ngày đến các bài đánh giá sản phẩm và unboxing, YouTube đóng vai trò quan trọng trong trải nghiệm trực tuyến của nhiều người Nhật Bản.

2.2. Một số dự đoán về YouTube trong năm 2024 

Trong năm 2024, mạng lưới người ảnh hưởng trên YouTube dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng. Các thương hiệu sẽ tiếp tục tận dụng sự chú ý mà các kênh YouTube nhận được bằng cách tài trợ cho các cá nhân và nhóm để quảng bá nội dung hoặc sản phẩm của họ. Hoạt động tiếp thị qua influencer trên YouTube được dự đoán sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới, với doanh thu dự kiến đạt 48,7 tỷ JPY vào năm 2027. Điều này được thúc đẩy bởi số lượng người dùng ổn định và sự công nhận về hiệu quả của phương pháp tiếp thị này trong việc thay đổi nhận thức và hành vi mua sắm.

Ngoài ra, các nghiên cứu cũng dự đoán rằng vào năm 2024, nhiều video đánh giá, unboxing, ASMR, anime, nội dung về ẩm thực (như Mukbang), trò chơi, phát trực tiếp và video hài hước sẽ tiếp tục thu hút người xem trên YouTube. Những xu hướng này không chỉ phản ánh sở thích của người dùng mà còn tạo cơ hội lớn cho các thương hiệu để kết nối với khán giả mục tiêu.

3. Nền tảng mạng xã hội X (Twitter) 

Dù đã có nhiều thay đổi kể từ khi Elon Musk tiếp quản và sự ra đời của Threads – nền tảng microblog mới từ Meta, X (trước đây là Twitter) vẫn giữ vai trò quan trọng trong bối cảnh truyền thông xã hội ở Nhật Bản. X không chỉ vượt qua Facebook về mức độ phổ biến tại Nhật, mà còn là nền tảng mạng xã hội lớn thứ hai sau Mỹ. Đây là lý do tại sao X lại được ưa chuộng đến vậy tại Nhật Bản:

• Nguồn tin tức và thông tin nhanh chóng: X đã trở thành một nguồn tin tức và cập nhật thông tin thiết yếu ở Nhật Bản. Nhiều chính trị gia, nhà lãnh đạo tư tưởng và các nhân vật nổi tiếng thường xuyên sử dụng X để chia sẻ thông tin và quan điểm. Người dùng thường nhận được tin tức về các sự kiện lớn và cập nhật chính sách của chính phủ qua X trước khi các kênh truyền hình truyền thống đưa tin.
• Ẩn danh và tự do biểu đạt: Khoảng 45% người dùng mạng xã hội ở Nhật Bản thích duy trì sự ẩn danh khi sử dụng mạng xã hội, nhằm phát biểu ý kiến và mối quan ngại của mình mà không phải sử dụng tên thật. X cung cấp khả năng ẩn danh hiệu quả hơn so với Facebook, cho phép người dùng tham gia vào các cuộc trò chuyện trực tuyến và luôn cập nhật thông tin mà không lo ngại về việc lộ danh tính.
• Hệ sinh thái sôi động: X tạo ra một hệ sinh thái sôi động tại Nhật Bản với hàng triệu tweet được gửi đi mỗi ngày từ nhiều loại người dùng khác nhau, bao gồm chính trị gia, người nổi tiếng, diễn viên hài và game thủ. Điều này làm cho nền tảng này trở thành một trung tâm nhộn nhịp và đa dạng về nội dung.
• Trải nghiệm di động tiện lợi: Với hơn 92% dân số Nhật Bản sống ở các khu vực đô thị và thường xuyên sử dụng các phương tiện giao thông công cộng đông đúc, trải nghiệm người dùng di động mượt mà và các đoạn nội dung ngắn gọn của X giúp người dùng dễ dàng cập nhật thông tin nhanh chóng trong khi di chuyển.

X cung cấp cho người dùng cái nhìn tổng quan về những gì đang xảy ra trong thế giới xung quanh và giúp họ tiếp cận thông tin nhanh chóng và hiệu quả.

3.1. Đặc điểm nhân khẩu học của nền tảng X (Twitter) 

Sự phổ biến ngày càng tăng của X ở Nhật Bản đã thu hút sự chú ý của nhiều thương hiệu, influencer và nhà tiếp thị, làm cho nền tảng này trở thành công cụ quan trọng để kết nối với cả người trẻ tuổi và người cao tuổi. Sự hiện diện của các chính trị gia và người phát ngôn của chính phủ trên X đã làm cho nền tảng này trở nên hấp dẫn đối với người dùng lớn tuổi, nhóm người trước đây ít sử dụng Twitter.

Việc cung cấp thông tin cập nhật và tin tức nhanh chóng về các vấn đề quan trọng, chẳng hạn như thiên tai hoặc các chỉ dẫn liên quan đến Covid-19, đã khiến X trở thành công cụ mà nhiều người xem là không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày.

3.2. Dự đoán các xu hướng trên nền tảng X (Twitter) 

X vẫn là một trong những công cụ lắng nghe xã hội mạnh mẽ nhất ở Nhật Bản. Bằng cách theo dõi các cuộc trò chuyện và tìm kiếm các xu hướng, các thương hiệu và nhà tiếp thị có thể hiểu rõ hơn về suy nghĩ và cảm nhận của người dùng về nhiều chủ đề. Dù chưa thấy các nhà quảng cáo ở Nhật Bản lo lắng về việc sử dụng X như một kênh quảng cáo tương tự như các thị trường khác như Hoa Kỳ – nơi một số thương hiệu lớn đã ngừng quảng cáo trên Twitter do các vấn đề liên quan đến tự do ngôn luận – nền tảng này vẫn giữ vị trí quan trọng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng lễ phép và lịch sự là các nguyên tắc quan trọng trong văn hóa và giao tiếp của người Nhật. Nếu sự thiếu kiểm duyệt hoặc việc xác minh người dùng không đáng tin cậy ảnh hưởng đến tiêu chuẩn mong đợi của người dùng, có thể điều này sẽ ảnh hưởng đến mức độ phổ biến của X trong một số nhóm nhân khẩu học nhất định.

4. Mạng xã hội Facebook 

Tại Nhật Bản, vai trò của Facebook tương tự như LinkedIn ở các quốc gia khác. Dù có lượng người theo dõi khiêm tốn, nền tảng này chủ yếu được các chuyên gia sử dụng như một công cụ mạng. Bạn sẽ tìm thấy nhiều chuyên gia cấp cao cũng như các trang kinh doanh chính thức trên Facebook, khiến nó trở thành một không gian tích cực để bán các sản phẩm và dịch vụ chuyên nghiệp B2B.

Mặc dù có sự thay đổi trong cách Meta báo cáo số liệu người dùng và phạm vi tiếp cận quảng cáo, rõ ràng Facebook vẫn có lượng người dùng thấp hơn nhiều so với các thị trường khác. Dưới đây là một số lý do khiến Facebook chưa thể chiếm lĩnh thị trường Nhật Bản:

• Chính sách tên thật và mô hình chia sẻ mở: Khi lần đầu tiên ra mắt tại Nhật Bản, Facebook gặp khó khăn với chính sách yêu cầu tên thật và mô hình chia sẻ mở, điều này khiến người dùng khó giấu tên hơn. Nhiều người lo ngại về việc xâm phạm quyền riêng tư và không muốn tham gia vào các cuộc trò chuyện trực tuyến vì khả năng đồng nghiệp hoặc sếp của họ có thể theo dõi hoạt động của họ.
• Thiếu yếu tố thoát ly: Facebook không đáp ứng tốt nhu cầu của người dùng trong việc duy trì sự riêng tư, khiến người dùng trở nên thận trọng hơn khi tương tác với các tài khoản và nội dung. Đối với nhiều người, việc không có tài khoản còn tốt hơn là có một tài khoản nhưng phải luôn cảnh giác trong việc sử dụng.
• Giao diện và ngôn ngữ: Các phiên bản đầu tiên của Facebook chủ yếu bằng tiếng Anh, gây ra rào cản cho người dùng bản ngữ Nhật Bản. Mặc dù đã có nỗ lực cải thiện giao diện người dùng và các tính năng, các nền tảng khác như LINE đã làm tốt hơn trong việc bản địa hóa UI/UX.
• Tốc độ tăng trưởng chậm: Facebook chưa bao giờ phục hồi hoàn toàn từ tình trạng tăng trưởng chậm trong những tháng và năm đầu tiên sau khi ra mắt. Nhiều người vẫn cảm thấy rằng việc không có tài khoản Facebook còn hơn là có một tài khoản mà phải thận trọng quá mức trong cách sử dụng.

4.1. Đặc điểm nhân khẩu học của mạng xã hội Facebook 

Sự thiếu vắng người dùng trẻ tuổi là một trong những xu hướng đáng chú ý trên Facebook tại Nhật Bản. Với sự phát triển của các nền tảng trực quan như TikTok, Facebook gặp khó khăn trong việc thu hút và giữ chân khán giả trẻ tuổi.

Tuy nhiên, Facebook kết hợp với Instagram và các tùy chọn nhắm mục tiêu nâng cao vẫn cung cấp một lựa chọn khả thi cho các thương hiệu muốn tiếp cận các nhóm người cụ thể thông qua quảng cáo trên mạng xã hội. Đặc biệt, các chuyên gia làm việc có thu nhập khả dụng cao thường là nhóm mục tiêu chính cho các sản phẩm và dịch vụ đắt tiền hơn.

4.2. Dự đoán các xu hướng của Facebook trong năm 2024 

LINE và TikTok mang đến cơ hội mới cho các nhà quảng cáo tiếp cận đối tượng trẻ hơn bằng nội dung và quảng cáo thương hiệu. Tuy nhiên, Facebook vẫn sẽ là không gian lý tưởng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực B2B để kết nối với khách hàng và khách hàng có giá trị cao. Các cải cách trong lĩnh vực quảng cáo vẫn chưa hoàn toàn giải quyết được vấn đề về độ tuổi và thu nhập của người dùng, với nhóm nhân khẩu học lớn tuổi thường là mục tiêu khả thi nhất.

Ngoài ra, Facebook vẫn là công cụ quan trọng để cung cấp bằng chứng xã hội cho khách hàng tiềm năng trước khi mua hàng. Việc sử dụng tên thật trên Facebook làm cho các đánh giá và xếp hạng trở nên đáng tin cậy hơn, và nhiều người tiêu dùng Nhật Bản vẫn coi đây là một bước quan trọng trong hành trình mua hàng kỹ thuật số.

Trên đây là tổng hợp các thông tin liên quan đến mạng xã hội Nhật Bản 2024, cung cấp cái nhìn tổng quan về mạng xã hội và xu hướng người dùng ở quốc gia này. Theo dõi JapanBiz để cập nhật các thông tin mới nhất.