Sony – từ chiếc radio đầu tiên sau Thế chiến II đến đế chế công nghệ toàn cầu. Hơn 75 năm qua, tập đoàn này đã trở thành niềm tự hào của Nhật Bản, dẫn đầu nhiều lĩnh vực từ điện tử, game đến bán dẫn và giải trí.
Mục lục
Lịch sử hình thành và phát triển
Sony Group Corporation (ソニーグループ株式会社) được thành lập năm 1946 tại Tokyo bởi hai kỹ sư trẻ Masaru Ibuka và Akio Morita. Trong bối cảnh Nhật Bản còn hoang tàn sau chiến tranh, họ khởi đầu với một cửa hàng nhỏ chuyên sửa chữa radio. Chỉ hai năm sau, Sony đã phát triển thành công chiếc máy ghi âm đầu tiên sản xuất tại Nhật – mở ra bước ngoặt đưa công ty vào con đường sáng chế công nghệ.
Đến thập niên 1950, Sony ghi dấu ấn toàn cầu với chiếc radio transistor nhỏ gọn, giúp thương hiệu này nhanh chóng lan rộng sang thị trường Mỹ và châu Âu. Bước ngoặt khác đến vào năm 1979 khi Sony ra mắt Walkman, sản phẩm mang tính biểu tượng thay đổi thói quen nghe nhạc của cả thế giới.
Từ đó, Sony liên tục mở rộng sang nhiều lĩnh vực. Năm 1994, công ty tạo ra cơn địa chấn với PlayStation, dòng máy chơi game thành công nhất mọi thời đại. Song song, Sony cũng thâu tóm các công ty giải trí, thành lập Sony Pictures và Sony Music – trở thành tập đoàn công nghệ kết hợp giải trí hàng đầu toàn cầu.
Năm 2021, công ty đổi tên từ “Sony Corporation” thành Sony Group Corporation, nhấn mạnh mô hình tập đoàn đa ngành và vai trò cốt lõi của từng công ty thành viên.
Các lĩnh vực kinh doanh chủ chốt của Sony
Điện tử
Sony nổi tiếng với các sản phẩm điện tử tiêu dùng chất lượng cao. Dòng TV Bravia, máy ảnh Alpha, smartphone Xperia và tai nghe chống ồn WH-1000XM luôn nằm trong top đầu thị trường. Triết lý “sáng tạo và thử thách” giúp Sony duy trì danh tiếng về thiết kế tinh tế và độ bền sản phẩm.
Game & Giải trí
PlayStation là “con gà đẻ trứng vàng” của Sony. Từ đời máy đầu tiên năm 1994 đến nay, dòng máy này đã bán được hơn 500 triệu chiếc toàn cầu. PlayStation 5, ra mắt cuối năm 2020, nhanh chóng đạt mốc trên 50 triệu máy bán ra.
Ngoài phần cứng, Sony còn mạnh ở mảng nội dung. Sony Interactive Entertainment phát triển những trò chơi độc quyền đình đám như God of War, The Last of Us, Spider-Man. Trong khi đó, Sony Pictures sở hữu các bom tấn phòng vé (như loạt phim Spider-Man, Jumanji), và Sony Music quản lý nhiều nghệ sĩ hàng đầu thế giới.
Bán dẫn
Sony hiện là nhà sản xuất cảm biến hình ảnh CMOS số 1 toàn cầu, chiếm hơn 40% thị phần. Các cảm biến của Sony được dùng trong iPhone, smartphone Android cao cấp, máy ảnh chuyên nghiệp và nhiều thiết bị công nghiệp. Đây là một trong những mảng mang lại lợi nhuận ổn định và khẳng định vị thế công nghệ của Nhật Bản.
Đặc biệt, Sony còn phát triển chip FeliCa – công nghệ IC không tiếp xúc ứng dụng trong thẻ giao thông (Suica, ICOCA), thẻ thanh toán và thẻ ra vào. Tính đến nay, hơn 1,8 tỷ chip FeliCa đã được sản xuất và sử dụng rộng rãi tại Nhật.
Tài chính
Ngoài công nghệ, Sony còn sở hữu hệ sinh thái tài chính gồm Sony Life Insurance, Sony Bank và Sony Assurance. Đây là nguồn doanh thu quan trọng, giúp tập đoàn duy trì sự ổn định ngay cả trong giai đoạn thị trường điện tử biến động.
Vị thế và thị phần toàn cầu
Theo báo cáo tài chính năm 2023, Sony đạt doanh thu khoảng 9,9 nghìn tỷ yên (tương đương hơn 65 tỷ USD). Trong đó:
- Mảng game & mạng dịch vụ chiếm gần 30%.
- Mảng điện ảnh, âm nhạc và giải trí khoảng 25%.
- Bán dẫn chiếm 15%.
- Phần còn lại đến từ điện tử và tài chính.
Sony hiện nằm trong top 5 tập đoàn công nghệ lớn nhất Nhật Bản, cạnh tranh trực tiếp với các “ông lớn” toàn cầu như Apple, Samsung, Microsoft, Nintendo.
Những thách thức gần đây
Dù giữ vị thế hàng đầu, Sony vẫn đối mặt với nhiều thách thức:
- Vấn đề bảo mật: Năm 2025, Sony thừa nhận lỗ hổng nghiêm trọng trong các chip FeliCa sản xuất trước năm 2017. Tin tặc có thể vượt lớp mã hóa để chỉnh sửa dữ liệu, gây lo ngại lớn cho hệ thống giao thông và thanh toán điện tử Nhật Bản.
- Cạnh tranh gay gắt: Ở mảng điện tử, Sony bị Samsung và LG vượt trội về TV; trong mảng smartphone, Xperia gần như lép vế trước iPhone và các hãng Trung Quốc.
- Chuyển dịch công nghệ: Ngành giải trí đang thay đổi mạnh mẽ bởi trí tuệ nhân tạo (AI), streaming và game đám mây, buộc Sony phải đầu tư mạnh vào nghiên cứu và đổi mới.
Tầm nhìn tương lai của Sony
Đứng trước những biến động, Sony xác định chiến lược phát triển xoay quanh ba trụ cột:
- Tăng cường mảng game và nội dung: Mở rộng hệ sinh thái PlayStation, phát triển thêm nhiều game độc quyền và dịch vụ đám mây.
- Dẫn đầu bán dẫn: Đầu tư hàng tỷ USD mở rộng nhà máy sản xuất cảm biến hình ảnh tại Nhật và hợp tác với các hãng xe điện để phát triển camera AI.
- Đổi mới giải trí & tài chính: Kết hợp công nghệ với phim ảnh, âm nhạc và dịch vụ tài chính, hướng tới mô hình tập đoàn công nghệ – giải trí toàn cầu.
Với triết lý sáng tạo không ngừng, Sony được kỳ vọng tiếp tục giữ vững vị thế “biểu tượng công nghệ” của Nhật Bản trong kỷ nguyên số.
Ý kiến