Táo Aomori Nhật Bản và những bí mật của vùng Aomori 

Táo Aomori Nhật Bản được mệnh danh là loại “Táo ngon nhất thế giới”. So sánh với những loại táo khác về màu sắc, hình dạng và mùi vị, rất dễ nhận thấy sự khác biệt về chất lượng của những trái táo Aomori, và thậm chí bạn có thể đánh giá cao chúng giống như một người đánh giá cao các tác phẩm nghệ thuật. Cùng tìm hiểu về bí mật của những trái táo Nhật nổi tiếng này với JapanBiz. 

Táo Aomori Nhật Bản – khí hậu, thổ nhưỡng và con người 

1. Những người trồng táo Aomori 

Vùng Tsugaru vốn được xem là trung tâm sản xuất táo Aomori Nhật Bản, dường như không thích hợp cho sản xuất nông nghiệp do mùa đông khắc nghiệt ở khu vực cực bắc này trên đảo Honshu. Mặc dù đã có những tiến bộ lớn trong khoa học nông nghiệp nhờ kỹ thuật nhân giống chọn lọc tiên tiến, nhưng trong quá khứ, những nỗ lực canh tác của người nông dân đã bị cản trở rất nhiều do các tác động từ thời tiết lạnh, đặc biệt là trong vụ lúa, gây ra những thiệt hại không nhỏ cho người nông dân. 

Với điều kiện khí hậu như vậy việc trồng lúa tại khu vực này gần như luôn để lại các thiệt hại to lớn. Trong hoàn cảnh đó, việc trồng táo – một loài cây vốn ưa thích khí hậu mát mẻ, đã lan rộng một cách nhanh chóng sau thời Minh Trị, dẫn đến ngành công nghiệp táo bùng nổ, chiếm 56% sản lượng táo của Nhật Bản. 

Người Tsugaru cho rằng sự thành công của ngành công nghiệp táo là nhờ tinh thần kiên cường và sự đặc biệt trong phương thức canh tác của chính họ. Những người nông dân ở vùng Tsugaru được cho là luôn nghiêm túc, cạnh tranh và thậm chí là bướng bỉnh, nhưng cũng chính tinh thần này trở thành động lực để họ phát triển những cây táo tốt hơn. Họ đã thành công trong việc biến những quả táo căng mọng trở thành một tác phẩm nghệ thuật bằng cách làm việc một cách chu đáo và cẩn thận. 

Những người trồng táo Aomori rất tự hào về công việc của họ. Họ đam mê sản xuất trái cây chất lượng cao, vừa ngon vừa tốt cho sức khỏe. Những người trồng táo ở Aomori sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để đảm bảo rằng táo của họ có chất lượng tốt nhất. Họ cẩn thận lựa chọn những hạt giống và cây con tốt nhất, trồng chúng trong đất thoát nước tốt và cung cấp cho chúng lượng nước và chất dinh dưỡng phù hợp. 

Những người trồng táo Aomori là một phần quan trọng của nền kinh tế địa phương ở tỉnh Aomori. Ngành công nghiệp táo tại đây tạo việc làm cho hàng nghìn người trong khu vực, từ nông dân và công nhân vườn cây ăn quả đến tài xế xe tải và công nhân bán lẻ. Bản thân táo được bán cả trong nước và quốc tế, và là một nguồn thu nhập quan trọng cho khu vực. 

2. Khí hậu và điều kiện canh tác táo Aomori Nhật Bản 

Khí hậu của vùng Tsugaru ở Aomori chịu ảnh hưởng bởi vị trí của nó ở mũi phía bắc của đảo Honshu ở Nhật Bản. Tsugaru có khí hậu lục địa ẩm, với mùa đông lạnh và mùa hè ôn hòa. 

Trong những tháng mùa đông, nhiệt độ ở Tsugaru có thể xuống dưới mức đóng băng và tuyết rơi dày trong suốt 3 tháng này. Tuyết trên mặt đất có thể kéo dài trong vài tháng và nhiệt độ lạnh có thể gây khó khăn cho nông dân trong việc chăm sóc cây trồng của họ. 

Vào mùa xuân, nhiệt độ bắt đầu ấm lên và tuyết dần tan ra. Đây là thời điểm quan trọng đối với những người trồng táo trong khu vực, vì họ cần cắt tỉa cây và chuẩn bị cho mùa trồng trọt. 

Trong những tháng mùa hè, vùng Tsugaru có nhiệt độ ôn hòa với những đợt nắng nóng không thường xuyên. Đây là thời điểm quan trọng để táo phát triển, vì nhiệt độ ấm áp và nhiều ánh nắng mặt trời giúp quả chín và ngọt. 

Vào mùa thu, tiết trời bắt đầu se lạnh, lá cây dần chuyển màu. Đây là thời điểm diễn ra vụ thu hoạch táo, nông dân làm việc cần mẫn để hái và phân loại quả trước khi vận chuyển đến chợ và các cơ sở chế biến. 

Nhìn chung, khí hậu của vùng Tsugaru rất thích hợp cho việc sản xuất táo, với mùa đông lạnh giá và mùa hè ôn hòa tạo điều kiện lý tưởng để trồng táo chất lượng cao. Những người trồng táo ở khu vực này tận dụng những điều kiện khí hậu này, kết hợp với chuyên môn và kỹ thuật của họ để sản xuất ra những trái táo ngon nhất ở Nhật Bản. 

3. Chăm sóc cẩn thận để cho ra đời những quả táo ngon nhất 

Chất lượng của Táo Aomori Nhật Bản được đảm bảo bởi kỹ thuật canh tác được nghiên cứu chuyên sâu của những người trồng trọt. Theo những người trồng táo ở Tsugaru, người ta nói rằng một quả táo phải trải qua 10 giai đoạn trước khi thu hoạch. Những người nông dân chăm sóc từng quả táo trên cây một cách cẩn thận để cho quả có chất lượng cao. 

3.1. Cắt tỉa cành (giai đoạn từ tháng 1 – tháng 3)  

Có một sự khác biệt lớn trong kỹ thuật cắt tỉa của những  người nông dân trồng táo Aomori Nhật Bản so với những kỹ thuật trồng táo khác trên khắp thế giới. Tỉa cành là khâu quan trọng nhất trong quá trình trồng trọt. Có người nói nó quyết định 70% chất lượng. 

Mỗi cây táo đều có một nét riêng như một con người và người nông dân có cảm quan để nhìn, hình dung ra hình dáng của từng cây. Họ tỉa từng nhánh không cần thiết để ánh sáng mặt trời lọt vào bên trong cây. Người dân nơi đây chia sẻ rằng một người phải tỉa 1000 cái cây trước khi anh ta có thể trở thành một nông dân chính thức và làm việc một cách chuyên nghiệp. Phương pháp cắt tỉa chọn lọc này rất khác so với các kỹ thuật khác được sử dụng ở các quốc gia khác. 

3.2. Rụng lá và thụ phấn (diễn ra vào tháng 5) 

Tỉa hoa là tỉa bớt hoa để giữ lại những bông hoa quan trọng nhất trong giai đoạn chớm nở và nở hoa sớm nhất. Việc này nên được thực hiện càng sớm càng tốt để giảm thiểu việc tiêu thụ các chất dinh dưỡng quan trọng trong cây và cải thiện chất lượng cho quả sau này. 

Việc thụ phấn được thực hiện bằng tay để đậu quả chắc chắn. Hiện tại, nó chủ yếu được thực hiện bởi những chú ong, nhưng việc thụ phấn bằng tay vẫn được thực hiện. Theo người nông dân thì việc thụ phấn bằng tay sẽ giúp đảm bảo kết quả thu hoạch ổn định hơn.  

3.3. Rụng quả (diễn ra từ tháng 6 đến tháng 7) 

Các nhóm từ năm đến sáu bông hoa tạo ra những quả táo nhỏ cùng một lúc. Vì những quả táo đó chia sẻ dinh dưỡng từ cây nên chúng sẽ không phát triển đủ lớn nếu để yên. 

Vậy nên người nông dân sẽ chọn những cái ít quan trọng hơn, để lại cái lớn nhất ở giữa. 

Ngoài ra, những quả táo có cuống dài dày và hình dáng đẹp được trồng giữa 3 đến 5 quả táo khác sẽ được tiếp tục chọn lọc để phát triển đến độ chín. 

3.4. Đóng gói (diễn ra từ tháng 6 đến tháng 7) 

Người trồng táo đóng túi từng quả một sau khi tỉa thưa quả để bảo vệ chúng khỏi bệnh tật và sâu bệnh, đồng thời có thể giúp tăng màu sắc và thời gian bảo quản táo Aomori Nhật Bản lâu hơn. Hình thức này được gọi là “canh tác đóng bao”. 

Các giống táo hiện được đóng gói theo cách này bao gồm Fuji, Jonagold, Mutsu và Kinsei. 

3.5. Tháo túi (giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 10) 

Bằng cách loại bỏ túi, táo được tiếp xúc với nhiều ánh sáng mặt trời. Màu sắc của chúng sáng lên ngay lập tức. Thời điểm thực hiện của bước này rất quan trọng vì nhiệt độ và lượng ánh sáng mặt trời có thể làm hỏng trái cây. Do đó, việc làm này đòi hỏi một tâm trí nhạy cảm và kinh nghiệm dày dạn của những người nông dân. 

3.6. Cột đỡ (từ tháng 8 đến tháng 10) 

Điều này được thực hiện để cây không bị đổ khi quả phát triển. Thành phố Hirosaki là nơi sản xuất táo lớn nhất ở tỉnh Aomori, với vị trí địa lý nằm ở 40°36’ vĩ độ Bắc. Cũng do vị trí địa lý này nên có sự khác biệt rõ rệt giữa các góc của ánh sáng mặt trời vào mùa hè và mùa thu. 

Người trồng di chuyển chính xác các cành được đỡ bằng cọc để quả nhận đủ ánh sáng mặt trời khi thay đổi góc. 

3.7. Tỉa lá (từ tháng 8 đến tháng 11) 

Điều này được thực hiện để tạo màu sắc đồng đều cho những quả táo bằng cách tỉa bớt những chiếc lá xung quanh quả táo để chúng nhận được nhiều ánh sáng mặt trời nhất. Ánh sáng mặt trời tác động rất nhiều đến độ sáng và hàm lượng đường trong những quả táo Aomori Nhật Bản. 

Tuy nhiên, nếu tỉa quá nhiều sẽ dẫn đến táo thiếu dinh dưỡng vì ít quang hợp. Do đó, tính trung bình, một quả táo sẽ cần dinh dưỡng được quang hợp từ 50 đến 60 lá. 

3.8. Tờ phản quang (Từ tháng 8 đến tháng 10) 

Điều này được thực hiện bằng cách đặt tấm vải trên mặt đất để phản chiếu ánh sáng mặt trời xuống bề mặt dưới của quả táo. Tấm này cũng làm giảm nhiệt độ của mặt đất và báo cho cây biết rằng thời gian thu hoạch đang đến gần, thúc đẩy màu sắc của quả. 

3.9. Xoay táo (từ tháng 9 đến tháng 11) 

Đây là bước cuối cùng của quá trình trồng táo. Táo được xoay nhẹ để đón nắng trên toàn bộ bề mặt, tránh bóng râm của lá và cành. Bước này sẽ là bước cuối cùng để hoàn thành những quả táo được xử lý cẩn thận và cất giữ chúng ở trạng thái tốt nhất. 

3.10. Thu hoạch (từ giữa tháng 9 đến tháng 11) 

Rõ ràng là chúng ta có thể tiết kiệm thời gian và sức lao động nếu tất cả táo trên cây được thu hoạch cùng một lúc. Tuy nhiên, các giống táo như Tsugaru và Kiou có xu hướng khác nhau về màu sắc và độ chín từ cây này sang cây khác và thậm chí từ cành này sang cành khác. Trong những trường hợp đó, người ta chỉ hái những quả có hương vị và màu sắc đẹp nhất, một cây có thể hái nhiều lần. Đây cũng là cách những người nông dân tận tâm cung cấp những quả táo tốt nhất cho khách hàng của họ. 

Giống táo phổ biến nhất là Fuji được thu hoạch vào tháng 11, khi nông dân mạo hiểm đóng băng đầu ngón tay để bảo vệ hương vị của táo. Vụ thu hoạch se lạnh này giúp lõi mật nằm trong thịt quả khi chín hoàn toàn. 

Lưu trữ táo bằng CA Storage với máy cảm biến ảnh giúp phân phối táo chất lượng hơn 

Năm 1961, sự phát triển của bảo quản bằng CA Storage đã tạo ra bước nhảy vọt trong kỹ thuật làm lạnh táo dài hạn. Các nhà phân phối táo đã sử dụng hệ thống này rất nhanh chóng, vì nó cho phép họ lưu trữ táo được thu hoạch từ mùa thu cho đến tháng 8 năm sau và phân phối chúng trên khắp Nhật Bản với giá ổn định. Lưu trữ CA đồng nghĩa với việc người trồng táo có thể tự tin sản xuất táo số lượng lớn. 

Ngày nay, với sự trợ giúp của cảm biến ảnh, nông dân có thể phân loại không chỉ theo hình dáng bên ngoài của táo mà còn theo hàm lượng đường và tình trạng của thịt quả. 

Vậy nên đây cũng được xem là công cụ quan trọng và rất đáng tin cậy trong việc phân phối táo chất lượng cao. Việc mở rộng công nghệ trong những năm gần đây đã dẫn đến việc xuất khẩu sang các nước khác như Đài Loan và tiếp tục lan rộng khắp thế giới. 

Kho lưu trữ CA (Khí quyển được kiểm soát) là một hệ thống kiểm soát mức độ hô hấp ở mức tối thiểu và giữ độ tươi của chúng bằng cách điều chỉnh nồng độ oxy, nitơ và carbon dioxide trong kho lưu trữ. Khi quá trình bảo quản CA đưa táo vào giai đoạn ngủ đông, chúng có thể được bảo quản từ 6 đến 9 tháng. Và táo được bán cho người tiêu dùng trong tình trạng tươi tốt quanh năm. 

Những người nông dân trồng táo ở tỉnh Aomori đang mở rộng chi nhánh sang các thị trường ở châu Á 

Tỉnh Aomori nằm ở cực bắc của Honshu, là nơi sản xuất táo lớn nhất Nhật Bản. Việc trồng táo bắt đầu ở đây sau thời Duy tân Minh Trị năm 1868, khi nhiều samurai từng có đặc quyền trước đây rơi vào cảnh nghèo đói. Chính phủ mới khuyến khích giới thiệu trồng táo để tạo việc làm trong tỉnh. 

Thời tiết ở Aomori mát mẻ ngay cả trong mùa hè, khiến nơi đây trở thành nơi lý tưởng để trồng những cây táo vốn dễ bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ. Sự chênh lệch nhiệt độ lớn trong ngày cũng giúp thúc đẩy sự phát triển của trái ngọt và ngon hơn. Trong khi đó, những nỗ lực chậm rãi và ổn định của nông dân nhằm tăng diện tích vườn cây ăn quả và thúc đẩy cải tiến giống đã thúc đẩy sản lượng táo của tỉnh. Tính riêng trong năm 2015, tỉnh này đã sản xuất 470.000 tấn táo, chiếm gần 60% tổng sản lượng trong nước. 

Loại táo nổi tiếng nhất được trồng ở Aomori là Fuji, bắt đầu phát triển vào những năm 1960. Táo Fuji mọng nước, ngọt và thơm, cũng có thể bảo quản được lâu. Tỉnh này sản xuất khoảng 50 loại táo với táo Fuji chiếm khoảng một nửa sản lượng đó. Trong những năm gần đây, táo trồng ở Aomori ngày càng trở nên phổ biến ở nước ngoài, mặc dù việc xuất khẩu táo từ tỉnh này thực sự đã bắt đầu từ năm 1899. 

“Người Nhật không có thói quen ăn táo trước khi loại quả này bắt đầu được trồng trọt. Vào thời điểm đó, loại quả này hầu như không được bán ở Aomori”, Mamoru Fukasawa thuộc Hiệp hội xuất khẩu táo tỉnh Aomori cho biết. “Các thương nhân mua táo từ nông dân đã đi đến các địa điểm trong nước nơi có người nước ngoài định cư, chẳng hạn như Hakodate và Yokohama, thậm chí đến Nga và Trung Quốc để bán trái cây”. 

Việc xuất khẩu táo ra nước ngoài vẫn tiếp tục nhưng không ổn định do các yếu tố như chiến tranh, thu hoạch kém và giá giảm. Xuất khẩu táo dao động ở mức khoảng 2.000 tấn mỗi năm trong những năm 1990, nhưng tăng vọt vào năm 2002 khi Đài Loan gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới và dỡ bỏ các hạn chế đối với nhập khẩu táo từ Nhật Bản. 

Người Đài Loan tặng táo làm quà vào dịp Tết Nguyên đán và dâng trái cây cho các vị thần Phật giáo của họ. Người Đài Loan trồng các loại trái cây nhiệt đới như chuối, đu đủ và xoài, nhưng táo rất khó trồng ở nước này do khí hậu nóng ẩm và chúng là mặt hàng trái cây nhập khẩu lớn nhất của Đài Loan. 

Fukasawa cho biết “Vì người Đài Loan coi màu đỏ là màu hạnh phúc và tốt lành nên những quả táo Aomori màu đỏ sặc sỡ rất được ưa chuộng ở Đài Loan”. Trong thời kỳ hạn chế nhập khẩu, nhiều loại táo mà Aomori xuất khẩu sang Đài Loan là loại quả có kích thước lớn với giá cao. Điều này giải thích tại sao người Đài Loan liên tưởng táo trồng ở Aomori với những mặt hàng xa xỉ và tiếp tục coi chúng như quà tặng cho đến tận ngày nay. 

Năm 2015, xuất khẩu táo Aomori Nhật Bản đạt mức cao nhất mọi thời đại là 36.304 tấn với táo được sản xuất tại Aomori chiếm hơn 90% tổng số. Trong số 17 nhà nhập khẩu táo, nhập khẩu của Đài Loan là lớn nhất với 27.301 tấn. Trong những năm gần đây, Đài Loan đã gia tăng nhập khẩu các giống cỡ vừa và nhỏ, có giá thành hợp lý như Fuji và Orin, cũng như các giống cỡ lớn, đắt tiền thường được dùng làm quà tặng, chẳng hạn như Sekai-ichi và Mutsu. 

Hiệp hội xuất khẩu táo tỉnh Aomori đã thực hiện nhiều sáng kiến ​​để tăng mức độ phổ biến của táo Aomori Nhật Bản ở Đài Loan. Một trong những biện pháp là thành lập Hiệp hội Hữu nghị Táo Đài Loan – Aomori với các thương nhân và nhà môi giới Đài Loan. Hiệp hội mời khoảng 10 đại diện Đài Loan đến Aomori mỗi năm một lần để trao đổi thông tin và tham quan tìm hiểu thực tế về các địa điểm sản xuất, đồng thời thực hiện các chiến dịch đưa táo sản xuất tại Aomori vào các cửa hàng ở nhiều nơi của Đài Loan. Nhờ những nỗ lực hợp tác với Đài Loan, trong những năm gần đây, Aomori đã tăng đáng kể xuất khẩu táo sang Hồng Kông, Trung Quốc và các nước Đông Nam Á thông qua mạng lưới người Hoa ở nước ngoài của các thương nhân Đài Loan. 

Táo Aomori Nhật Bản đang dần vươn mình rộng rãi ra thế giới và nhận được sự đón nhận tích cực từ người mua. Những nỗ lực và sự tâm huyết của người nông dân vùng Aomori đã đạt được kết quả khả quan và đang khẳng định một thương hiệu táo chất lượng, uy tín với cộng đồng quốc tế.